De zaak-Van Aert: betekent uitspraak een bom onder contracten van renners?

'De gevolgen van deze zaak zouden wel eens groot kunnen zijn', zo sprak Sporza-verslaggever Christophe Vandegoor na afloop van de rechtszaak tussen Wout van Aert en diens voormalige werkgever Sniper Cycling. Een stevige uitspraak, dus reden voor In de Leiderstrui om op onderzoek uit te gaan. Wat betekent deze zaak nu eigenlijk voor het wielrennen?

In de zoektocht naar antwoorden komen we uit bij Ton Hendriks, expert op het gebied van arbeidsrecht en sportrecht bij Advocaten van Nú. We gingen met hem in gesprek over deze zaak in de toch wat aparte wereld van de wielrennerij, waarin het niet gebruikelijk is om zomaar uit je contract te stappen.

Van Aert versus Sniper Cycling: hoe zat het ook alweer?

Hoewel het om een Belgische zaak gaat, kan Hendriks ons vertellen hoe er in Nederland omgegaan wordt bij de beëindiging van een contract: 'Contracten zijn er in beginsel om te worden nageleefd.' Als in het contract, wat bij sporters vaak voor bepaalde tijd geldt, geen tussentijds opzegbeding overeengekomen is, kunnen werknemers aan hun contract gehouden worden. 'Anders ben je schadeplichtig', zo meldt Hendriks.

Het beroep op het betalen van een schadevergoeding zagen we ook in deze zaak terug. Nick Nuyens, baas bij Sniper Cycling, eiste een flinke schadevergoeding van ruim een miljoen euro van zijn oud-renner. Toch hoefde Van Aert deze niet te betalen vanwege ‘dringende redenen’. De rechter oordeelde dat de sportieve en medische redenen van de renner ‘dringend’ genoeg waren om het contract voortijdig te beëindigen.

Ook in Nederland kan een werknemer alleen wegens dringende redenen per direct zijn contract beëindigen. Daarvan is echter niet snel sprake. ‘Er kleeft dus een behoorlijk risico aan’, zo meldt Hendriks ons. ‘Een renner kan geconfronteerd worden met financiële én sportieve sancties als hij zonder hele goede reden zijn contract eenzijdig voortijdig verbreekt.’

De gentlemen van de weg tegenover de hectiek van de voetbalwereld

Hendriks trekt de vergelijking met de voetbalwereld, waarin hetzelfde risico geldt. Toch is contractbreuk daar, in tegenstelling tot de wielrennerij, wél gebruikelijk: 'Voetbalclubs zijn graag bereid om mee te werken aan een transfer in ruil voor een (hoge) vergoeding, die doorgaans wordt betaald door de nieuwe ploeg. Sterker nog, de meeste clubs leven van dergelijke transfers.'

De grote omslag in die wereld kwam bij het Bosman-arrest. Voetbalclubs mochten destijds ook nog een transfersom vragen op het moment dat een speler al aan het einde van zijn contract was. Om die reden werd er een zaak opgesteld tussen Jean-Marc Bosman en zijn toenmalige club, die hem ervan weerhield naar een nieuwe club te gaan door een zeer hoge transfersom te vragen.

Het Europese Hof van Justitie achtte dat die regeling in tegenspraak was met het vrije verkeer van werknemers. Die uitspraak bleek grote gevolgen te hebben. Niet alleen Bosman, maar alle spelers konden nu een stuk makkelijker van club veranderen, zonder dat daar grote transfersommen aan vast hingen. De hoeveelheid transfers nam daardoor explosief toe, net als de omvang van de salarisstrookjes van de spelers. De clubs hadden nu immers ruimte om het geld van de transfers daaraan te besteden.

Van Aert als eerste schaap over de dam?

Terug naar het wielrennen. Is de angst van Vandegoor, zoals besproken in de inleiding, terecht als het gaat om de zaak-Van Aert? Stel dat de uitspraak van de Arbeidsrechtbank in Mechelen standhoudt in hoger beroep, kan dat dan een net zo’n grote ommekeer betekenen in de wielrennerij als het Bosman-arrest in het voetbal? Met andere woorden: gaan we vanaf nu vaker zien dat renners uit hun contract stappen?

Hendriks buigt zich over die vraag, maar denkt dat het niet direct het geval is: ‘Alleen in uitzonderlijke gevallen zal een tussentijdse directe beëindiging van het contract zonder sancties mogelijk zijn.’ Van Aert is wat Hendriks betreft dus niet het eerste schaap over de dam, zoals Vandegoor dacht. In plaats daarvan kan hij vergeleken worden met de zwaluw, die nog geen zomer maakt. (foto: Sirotti)

Door: Jannick van der Hooft (jannick@indeleiderstrui.nl / Twitter: @jannick_der)
Met dank aan: Ton Hendriks, Advocaten van Nú