Verdwenen teams, schorsingen van 25 jaar en maffiacultuur: drie verse dopinggevallen in Portugal wijzen op groter probleem

Nadat Portugal de start van de Vuelta a España mocht organiseren is het land inmiddels weer met de neus op de keiharde feiten gedrukt. Drie Portugese renners zijn deze week geschorst voor afwijkingen in het biologisch paspoort. Het drietal komt uit op continentale niveau, maar het is niet de eerste keer dat een dopingschandaal de Portugese wielerwereld opschudt. Met een blik in het verleden is er een patroon zichtbaar. Duistere praktijken, een maffiacultuur en ellenlange schorsingen: het komt allemaal aan bod in Portugal.

Op 3 oktober heeft de Portugese wielerbond twee renners, te weten Frederico Figueiredo van Sabgal / Anicolor en Luís Gomes van GI Group Holding - Simoldes - UDO, voorlopig geschorst. Ook de inmiddels gestopte Nuno Meireles liep tegen een schorsing op. Afwijkingen in het biologisch paspoort waren de reden voor de schorsingen. Hoewel de drie niet bekend zijn bij het grotere publiek hebben zij een flinke reputatie in eigen land. De 33-jarige Figueiredo won twee etappes in de Ronde van Portugal en won drie keer het eindklassement van de GP Joaquim Agostinho. De drie jaar jongere Gomes won al drie ritten in de Ronde van Portugal en was dit jaar voor de tweede keer op rij op het podium beland bij het nationaal kampioenschap wielrennen.

Het is niet de eerste keer in het Portugese wielrennen dat een renner wordt betrapt op doping. In 2022 werd ploegleider Nuno Ribeiro van W52/FC Porto opgepakt wegens betrokkenheid bij een dopingzaak. De politie begon vervolgens een onderzoek. De sneeuwbal was begonnen met rollen en was niet meer te stoppen. De Portugese politie arresteerde naast Ribeiro ook ploegbaas Adriano Quintanilha en liefst tien (!) renners. Het bleek niet om een incident te gaan, maar een grootschalige doping-operatie waar iedereen in de ploeg bij betrokken was.

Lees verder onder de foto!

Operatie Prova Limpa: Ploegleider Ribeiro geschorst voor 25 jaar

Na huiszoekingen werd bij de betreffende tien renners doping gevonden. Er werd een rechtszaak opgezet tegen de Portugese ploeg, die ondertussen de Pro-Continentale licentie was kwijtgeraakt: de UCI wachtte het proces, dat Prova Limpa (schone test) werd genoemd, niet af en handelde krachtig en snel. ploegleider Ribeiro werd geschorst door de Portugese anti-dopingautoriteit. De schorsing was een unieke: de Portugees-oud renner, die al in 2009 als renner werd geschorst voor het gebruik van het middel CERA, werd voor liefst 25 jaar geschorst en mag zodoende pas weer in 2047 aan de slag in de wielrennerij.

Het vonnis van de rechtszaak is nog niet uitgesproken. Het zal hoe dan ook niet mals zijn. De belangrijkste getuige in steun van Ribeiro, voormalig Porto-president Jorge Nuno Pinto da Costa, kwam in juli niet opdagen en liet zijn ex-werknemer dus zitten. In de rechtbank werd er door getuigen gesproken over een 'dictatuur' bij de Portugese ploeg. Quintanilha zou druk uitgeoefend hebben: alles moest uit de kast gehaald worden om te winnen. Ook werd er uit getapte telefoongesprekken veel verdoemende informatie gehaald. Bloedtransfusies bleken een wijdverspreide praktijk te zijn.

Alarcón werd voor vier jaar geschorst na bizarre waardes

Het dopingprobleem in Portugal begon overigens niet in 2022. De Spaanse klimmer Rául Alarcón werd in 2007 prof bij Saunier Duval maar zocht na twee jaar op ProTour-niveau zijn heil op het continentale circuit. Zodoende kwam hij in 2011 in Portugal terecht. Daar begon hij zich te ontpoppen tot kopman en won hij in 2017 en 2018 de Ronde van Portugal met groot vertoon van macht. In de negende etappe van de editie van 2017 won hij de koninginnenrit, waar hij 6.65 Watt per kilo trapte op de slotklim: waardes die menig WorldTour-kopman doen verbleken. Hetzelfde jaar wist hij de Vuelta a Asturias op zijn naam te schrijven: hij versloeg Nairo Quintana, die vier dagen later aan de Giro d'Italia begon waar hij als tweede eindigde.

Lees verder onder de foto!

De klimmer leek eindelijk zijn belofte in te lossen, maar het bleek te mooi om waar te zijn. In 2019 werd Alarcón geschorst voor vier jaar nadat hij betrapt was op het gebruik van verboden middelen. In dienst van welke ploeg reed de Spanjaard toen? Juist, W52/FC Porto. Zelf ontkende de Spanjaard stellig: hij was een week voor de controle geopereerd en zat nog aan de medicatie. Het verweer werd te zwak bevonden en dus werd hij alsnog geschorst.

Met de nieuwe dopingzaken zal de focus op het Prova Limpa-proces weer hernieuwd zijn. Er zullen koppen rollen in de Portugese wielerwereld, iets wat klaarblijkelijk broodnodig is. Zo nu en dan duikt het duistere verleden van de sport weer op en worden we er weer aan herinnerd dat doping generaties lang een pijnlijke realiteit was. In een tijd waar Armstrong-achtige praktijken voor onmogelijk werden gehouden, worden de wielerfans zodoende met de neus op de feiten gedrukt.