Tijdlijn coronavirus UAE: Hoe het coronavirus keihard toesloeg in de woestijn

Het coronavirus was lang een ver-van-ons-bed-show voor de wielerwereld, maar op 27 februari 2020 was het dan toch zo ver. De UAE Tour werd na de vijfde etappe gestaakt omdat er mensen positief zouden zijn getest op het virus. In dit dossier vond u maandenlang alle informatie over de gang van zaken in de Emiraten. In de Leiderstrui vat het nog eenmaal voor jou samen.

De dag dat de bom ontplofte en de onduidelijkheid begon

Na de staking van de UAE Tour op 27 februari werden de renners en stafleden van alle ploegen voor lange tijd vastgehouden in hun hotels. Alle betrokkenen uit het peloton moesten worden getest en tot die tijd werd er geen risico genomen. Renners bleven op hun kamer en kregen hun lunch- en dinerpakketjes voor de deur afgeleverd. De eerste berichten vanuit de organisatie kwamen een dag later. Volgens de UAE Tour waren er twee Italiaanse stafleden van een ploeg positief getest. Om die reden werd er gekozen voor de veiligheid en gezondheid van alle andere mensen. Drie hotels gingen op slot, binnen 24 uur zouden de uitslagen van de tests bekend worden gemaakt.

Die belofte werd waargemaakt, tot dat moment geen stress bij de renners, stafleden en journalisten. Die stress kwam pas toen Patrick Lefevere uit de school klapte na de eerste serie tests. De ploegleider van Deceuninck-Quick-Step meldde aan Het Laatste Nieuws dat er in ieder geval sprake was van vier corona-patiënten. 'Er is één geval bij Bahrein-McLaren, één bij Groupama-FDJ en twee gevallen bij UAE-Team Emirates. Ik weet niet of dat renners of personeelsleden zijn. Er zijn op dit moment te weinig testkits en dus worden enkel de mensen gecontroleerd die ziektesymptonen vertonen', aldus Lefevere, een dag na de staking van de wedstrijd.

Waar er eerst rust heerste, kwam in de dagen na de plotse koersstaking meer en meer onduidelijkheid. Terwijl de organisatie druk aan het testen was, claimde één journalist zelfs dat er helemaal geen sprake zou zijn van het coronavirus. Daarnaast raakten er enkele renners zenwachtig. Michael Morkov stapte al voor de afgelasting af in de UAE Tour om mee te doen aan het WK baanwielrennen in Berlijn. Hij werd aangekomen in Duitsland echter meteen in quarantaine gezet. 'Ik voel me goed, maar ik ben bang dat ik niet mag deelnemen. Ik weet alleen dat ik geïsoleerd word uit angst voor het coronavirus', vertelde hij aan Politiken. Gek genoeg kwam er vanuit de UAE het bericht dat alle 167 renners negatief hadden getest op corona.

Ploegen vertrekken, maar niet iedereen

Na het goede nieuws van de negatieve tests gingen de meeste wielerploegen op huis aan op 1 maart. Toch was er niet voor iedereen duidelijkheid in het weekend. Enkele testuitslagen werden door het lab als 'verdacht' aangestipt en dus moesten Cofidis, Gazprom-RusVelo en Groupama-FDJ hun tijd in het hotel plots verlengen, zo meldde Het Laatste Nieuws. De andere ploegen konden wel vertrekken. Team Jumbo-Visma zat als een van de eerste ploegen in het vliegtuig.

Terwijl het geduld van de drie 'verdachte' ploegen op de proef werd gesteld, meldde UAE Team Emirates dat het op eigen initiatief zou blijven. Er was te veel onduidelijkheid over de twee zieke stafleden en dus nam de ploeg geen enkel risico. 'Omdat er enkele mensen in ons team een gewone griep hebben, willen we iedereen nogmaals testen. Als de situatie van hen is verbeterd en de testresultaten zijn wederom goed, mag iedereen naar huis', zo klonk het.

'Onze ploeg geeft meer om de gezondheid van de atleten en de medewerkers dan om raceresultaten', vervolgde UAE Team Emirates. 'We zijn ons ervan bewust dat het verlengen van onze isolatie onze sportieve ambities zal belemmeren met het oog op de komende wedstrijden. Tot zaterdag hebben we de instructies opgevolgd van de autoriteiten, vanaf zondag nemen we onze eigen maatregelen.'

Cofidis overweegt hongerstaking, pas laat duidelijkheid

De situatie van de andere drie ploegen in de UAE bleef voortduren. Op 2 maart, inmiddels vier dagen nadat de wedstrijd werd gestaakt, kwam Cofidis-ploegbaas Roberto Damiani fel uit de hoek in een open brief naar TuttoBiciWeb. 'Ik geloof dat we de grens van fatsoen nu bereikt hebben', zo schreef hij. Damiani verklaarde dat er geen verdachte gevallen bij zijn ploeg waren aangetroffen: 'Ze zitten hier nu al een week met meer dan 500 man en er is nog niks aangetroffen. De RCS doet wat ze kan, maar als er de komende uren geen vooruitgang plaatsvindt overweeg ik een hongerstaking. Op zijn minst om de renners en stafleden te verdedigen voor wie ik verantwoordelijk ben.'

Ook op dinsdag 3 maart zaten er nog renners en stafleden van Cofidis, Groupama-FDJ en Gazprom-RusVelo in quarantaine. Groupama-renner David Gaudu liet aan L'Equipe weten dat dat niet makkelijk was voor een wielrenner. 'Eerst mochten we nog door het hele hotel verplaatsen, maar nu is onze hele verdieping afgesloten. Dat terwijl al onze testresultaten negatief waren. Het is niet leuk, maar we hebben hier verder wel alles wat we nodig hebben.'

De voorzichtigheid van de organisatie bleek dinsdagavond 3 maart niet voor niets. De gezondheidsorganisatie in de Verenigde Arabische Emiraten meldde toen via de officiële kanalen dat er uiteindelijk zes positieve tests uit zijn gerold. Het ging om twee Russen, twee Italianen, één Duitser en een Colombiaan. Zij hadden contact gehad met de stafleden van het UAE-Team Emirates, waarvan in een eerder stadium al bekend was dat ze het virus hadden.

Ploegen tot 14 maart in quarantaine, Guarnieri ontsnapt

Oorlog in de keet op woensdag 4 maart. In Le Parisien gaven de ploegleiders van Cofidis en Groupama-FDJ aan dat ze het helemaal beu waren. Marc Madiot van Groupama-FDJ stelde woensdagochtend nog alles in het werk om duidelijkheid te krijgen en Thierry Vittu van Cofidis ging nog een stapje verder: 'Het lijkt wel alsof we gegijzeld worden. We worden vastgehouden tegen onze wil, op een plek die we niet hebben gekozen, voor onbekende duur. De moraal is goed, maar we worden behandeld als slachtoffers van de pest.' Beide Franse ploegen kregen niet veel later de boodschap dat ze tot 14 maart in quarantaine moesten blijven

Nu de vier nog aanwezige ploegen wisten dat ze tot 14 maart in quarantaine moesten zitten op hun hotelkamer maakten de renners er het beste van. Cofidis maakte donderdag 5 maart melding van het feit dat er inmiddels fietsen en hometrainers waren afgeleverd op de hotelkamers, uiteraard volledig gedesinfecteerd. Zo konden de renners vanaf dat moment in ieder geval hun conditie op peil houden, in de kamer of op het balkon. Meer bizar nieuws kwam uit Italië, want daar zat Jacopo Guarnieri namens Groupama-FDJ al doodleuk thuis.

De Italiaan liet in het Algemeen Dagblad weten dat hij gewoon op het vliegtuig is gestapt toen duidelijk werd dat hij negatief had getest op het coronavirus. 'Ik zag 1 maart 's ochtends mijn kans schoon om terug te keren naar Italië. Ik heb het rennershotel verlaten zoals alle andere renners en stafleden dat gedaan hebben. Een medewerker van het ministerie van Gezondheid en organisator RCS hebben mijn documenten bekeken en hebben me op een bus laten stappen die mij en de andere renners naar de luchthaven van Dubai heeft gebracht. Ik ben volledig gezond. Alle testen die ik heb ondergaan, waren negatief. Ik hoop dat de situatie van mijn ploeggenoten snel wordt opgelost.'

Drie ploegen toch eerder weg uit UAE, Sinkeldam pissig

Terwijl de onduidelijkheid toenam over wie er nu precies besmet waren, kregen de renners in quarantaine het zwaar met de opsluiting. Tadej Pogacar van UAE was zijn quarantine op zondag in ieder geval zat, zoveel was wel duidelijk uit een Instagram-post. Het Sloveense talent poseerde met een mondkapje op in het hotel waar hij 'gevangen' zat. 'Aftellen', plaatste Pogacar, met hashtags verwijzend naar het missen van zijn vriendin en het coronavirus. Zijn ploeg UAE-Team Emirates was op dat moment de enige ploeg die nog in quarantine zat in de Verenigde Arabische Emiraten.

Want Cofidis, Groupama-FDJ en Gazprom-Rusvelo kregen op 8 maart toch groen licht om te vertrekken. Ruim een week na de plotse lockdown in de UAE reageerden de vele renners opgelucht. De renners en stafleden van de verschillende ploegen hadden opnieuw negatief getest op het coronavirus en mochten dus de Verenigde Arabische Emiraten eindelijk verlaten. Of en wanneer UAE Team Emirates hun hotel mocht verlaten, was op dat moment niet duidelijk.

De vrijlating was een opluchting, maar blij was bijvoorbeeld Ramon Sinkeldam van Groupama-FDJ allerminst. Bij Het Nieuwsblad haalde hij uit naar de onduidelijkheid die heerste rond de situatie van hem en zijn ploeggenoot Arnaud Démare: 'We hebben nog steeds geen flauw idee waarom wij langer moesten blijven.' Het duo werd twee keer getest, allebei de keren negatief: 'Elke keer werd er gezegd dat we dan mochten vertrekken, maar uiteindelijk hielden ze ons toch vast. Die tests sloegen dus eigenlijk nergens op.'

UAE telt dagen af, Gaviria en Richeze besmet

UAE Team Emirates koos op vrijwillige basis om langer in quarantaine te blijven en was op dinsdag 10 maart nog de enige overgebleven WorldTour-ploeg in de Verenigde Arabische Emiraten. Kopman Tadej Pogacar zag Parijs-Nice aan zich voorbijgaan en zat op dat moment al bijna twee weken vast in zijn hotel. Hoewel de Sloveen de service en faciliteiten van het hotel prijste, sprak hij wel de hoop uit snel weer naar huis te kunnen. ‘Het hotel zorgt goed voor ons. Het eten is uitstekend en wordt aan de deur van onze kamer afgezet. Ik hoop dat alles nu zoals gepland verloopt en dat we eind deze week naar huis kunnen', was de Sloveen hoopvol op zijn website. Dat bleek ook wel, want op 12 maart mochten de eerste renners van de ploeg richting het vliegveld.

De reden voor de zorgen bij UAE Team Emirates werden op 11, 12 en 13 maart verklaard. Fernando Gaviria bleek positief te hebben getest en de Colombiaan bracht zijn dagen door in het ziekenhuis. De sprinter van UAE Team Emirates zou volgens een goed ingelichte bron niet heel ziek zijn geweest, hij had alleen zes uur hoge koorts. Later bevestigde Gaviria zelf het nieuws: 'Ik heb positief getest op het coronavirus', stelde hij via Instagram. Hij bedankte zijn ploeg en alle hulpdiensten voor de goede zorg. Ook Gaviria's ploegmaat Maximiliano Richeze liet via Instagram weten dat hij besmet was. 'Mijn ploeg gaat naar huis, maar mijn terugreis wordt uitgesteld. Ik heb positief getest op het coronavirus, daarom is mijn quarantaineperiode verlengd. Ik had gelukkig geen sterke symptomen en dus ben ik optimistisch.'

De derde besmette renner was Dmitry Strakhov van Gazprom-Rusvelo. De 24-jarige Rus Dmitry Strakhov lag net als Gaviria en Richeze even in het ziekenhuis. Strakhov stelde zelf dat pas bij de vijfde coronatest duidelijk werd dat hij positief is. 'Ik heb de resultaten van de analyses niet gezien. Het ziekenhuis heeft aanvullende tests uitgevoerd en blijft de resultaten in de nabije toekomst rapporteren. Ik wacht af en voel me normaal. Ik volg alle veiligheidsmaatregelen op en hoop dat deze situatie snel zal worden opgelost.'

Renners blikken terug, Gaviria en Richeze eindelijk terug

Wie vrij is, kan weer praten en dus deden midden maart veel renners die bijna twee weken in quarantaine zaten hun zegje in de media. Ramon Sinkeldam vertelde bijvoorbeeld over zijn tijd in het hotel in de UAE: 'Vrijdagmiddag zaten we allemaal aan het zwembad en in de gym, zaterdag ook. Vervolgens werd zaterdagmiddag bekend dat het zwembad en de gym zouden worden afgesloten, maar tussen de test en de uitslag konden we elkaar makkelijk besmetten. We zaten gewoon allemaal te zweten daar.'

Ook Davide Formolo blikte terug op zijn tijd in quarantaine. De Italiaan van UAE Team Emirates zat zelfs vijftien dagen opgesloten. 'Het eten was slecht en werd bezorgd in aluminium dozen. Niet bepaald een sterrenrestaurant. We hadden geen eettafel dus moesten op bed eten. Dat was niet comfortabel, maar we wisten dat het het veiligst was om te doen.'

Pas richting het einde van maart kwam er duidelijkheid over Strakhov, Gaviria en Richeze. Op woensdag 25 maart werd bekend dat Richeze na achttien dagen in het ziekenhuis naar huis mocht. De Argentijn van UAE Team Emirates testte negatief op zijn laatste twee coronatesten. Een dag later kreeg ook Gaviria positief nieuws. De Colombiaan van UAE Team Emirates zat een maand in een ziekenhuis na een positieve test op het coronavirus. 'De laatste tests waren negatief, dus de doktoren hebben me laten gaan', zo klonk het op Instagram. Gaviria bedankte al het personeel van het ziekenhuis en zijn ploeg en sprak de hoop uit dat hij snel bij zijn familie kan zijn. Strakhov en ploegmaat Igor Boev waren op 2 april de laatste twee die de UAE mochten verlaten.

Richeze en Gaviria krabbelen weer op

Met iedereen weer veilig thuis en de UAE Tour 2020 definitief ten einde was het woord op 23 april aan Richeze. De Argentijn van UAE Team Emirates was één van de laatste renners die vanwege een besmetting achterbleven in de UAE. 'We maakten er grapjes over en daarna werden Fernando (Gaviria, red.) en ik allebei ziek. Je denkt dat hij jou niet zal overkomen, totdat het gebeurt.'

'Ik ben meestal heel voorzichtig met dingen, dus ik pik niet vaak iets op. Fernando heeft alleen nooit verteld dat hij zich slecht voelde. We dronken van elkaars frisdrank, daar biedt hij nog steeds zijn excuses voor aan', lacht Richeze, die serieus vervolgt: 'Toen ik het virus had, begon er een nachtmerrie. Ik kon niet goed ademen en pas toen ik weer op de rollers kon zitten, kalmeerde ik. Ik was heel bang. De symptomen waren niet zo sterk, maar wel nieuw voor mij.'

Twee maanden had het geduurd, maar Gaviria zat eind april eindelijk weer op de fiets. In gesprek met Marca vertelde hij openlijk over zijn tijd in de UAE Tour. 'We dachten dat corona een spelletje was, maar dat was het niet. Ik ben enkele dagen erg bang geweest. Nu ben ik kalm, opgelucht en ben ik weer begonnen met trainen vanuit huis.' Gaviria bedankte via het Spaanse medium alle mensen die hem hebben gesteund. (foto: Sirotti, 2019)