IDL Retro | Il Lombardia 1956: De tranen in de herfst van Il Campionissimo

De herfst is ingezet. De belofte van een nieuwe lente is ver weg. De renners laden zich nog een keer op voor "la corsa delle foglie morte". De Ronde van Lombardije wordt traditioneel gezien als de koers van de herfst. In de herfst van zijn carrière wilde Coppi in 1956 nog één keer stralen in zijn Lombardije. Een op wraak beluste Leone delle Fiandre gooide roet in het eten.

Op 37-jarige leeftijd wilde Coppi nog één keer. Nog één keer de Ronde van Lombardije winnen. Daar in de ronde met de Madonna del Ghisallo, de beschermheilige van de wielrenners, daar had hij al vijf keer gewonnen. Hij wilde het nog één keer bewijzen. Zijn lichaam droeg de sporen van een zwaar wielerbestaan, maar in zijn hoofd was het lente. In de koers van de herfst wilde hij nog een keer nieuw leven blazen in zijn bestaan als renner. Voor zijn fans, voor hemzelf en voor de dame in het wit.

Het ontzaglijk talent van Il Campionissimo

Coppi had al een lange carrière achter de rug. Als junior won hij wedstrijden, als amateur won hij wedstrijden en als jonge prof won hij direct wedstrijden. Als 20-jarige won hij in 1940 al de Giro d’Italia en twee jaar later vestigde hij het werelduurrecord. Een record dat zestien jaar in de boeken zou blijven en pas in 1956 door Jacques Anquetil verbroken zou worden. De veel belovende carrière van Coppi werd, zoals bij velen, onderbroken door de Tweede Wereldoorlog.

Coppi ging in dienst en werd uitgezonden naar Noord-Afrika. In Noord-Afrika werd hij gevangen genomen en kwam hij in een gevangenkamp van de Engelsen terecht. Hier heeft hij samen met de vader van Claudio Chiappucci nog het eten gedeeld. Na de oorlog begon Coppi direct weer met koersen. Om in het volgende seizoen het monument Milaan – San Remo op zijn naam te schrijven. Wat volgde was een weg met goud geplaveid. In totaal zou Il Campionissimo twee keer de Tour de France, vijf keer de Giro d’Italia, vijf keer de Ronde van Lombardije, drie keer Milaan-San Remo en een keer de WK winnen.

De dame in het wit en de rivaliteit met Bartali

Zijn rivaliteit met de andere grote Italiaanse renner uit die tijd, Gino Bartali, was legendarisch. Bartali was een vrome zuidelijke katholiek waar Coppi meer bekend stond om zijn flamboyante levensstijl en gesteund werd door het industriële Noorden. Italië was verdeeld in twee kampen. Al vanaf 1940 waar Coppi als knecht van Bartali de Giro won, moesten de tifosi kiezen. Dit werd allemaal versterkt door de liefde van Coppi voor de vrouw van zijn arts: la Dama Bianca. In het katholieke Italië sloeg de verhouding in als een bom. Met name omdat het zo zichtbaar aanwezig was. De liefdesbaby, die volgde uit de verhouding, moest zelfs in Argentinië ter wereld komen, omdat dit in het conservatieve Italië niet mogelijk was.

Het was deze Giulia Occhini, die in de Ronde van Lombardije aanwezig was. Ze zat in de ploegleidersauto van Coppi’s ploeg. Dit zorgde voor de lente in Coppi’s hoofd, terwijl de herfst in zijn lichaam al was ingezet. Op de Madonna del Gisallo was Coppi er weer vandoor gegaan, zoals hij in praktisch alle jaren daarvoor had gedaan. Ditmaal was Diego Ronchini hem al voor gegaan. Ronchini kwam uitgerekend uit voor Bianchi, zijn voormalig ploeg waar hij zulke grote successen met beleefde. Coppi kwam bij Ronchini en zou hem hebben meegegeven hem naar Milaan te brengen.

De getergde Magni weet niet wat hem overkomt

Achter Coppi en Ronchini zaten alle groten bij elkaar. Onder hen onder meer André Darrigade en Fiorenzo Magni. Darrigade was de sprinter van dienst voor Bianchi en Magni was als gastrenner in de ploeg opgenomen. Magni was bezig met zijn laatste koers als actief renner en wilde in stijl afsluiten. Drie overwinningen in de Ronde van Vlaanderen hadden hem de bijnaam il Leone delle Fiandre opgeleverd, maar zijn glorietijden waren wel voorbij.

Magni zat rustig om zich heen te kijken en monsterde de tegenstand. Met een renner uit zijn gastploeg vooraan en Darrigade weer terug na even gelost te zijn geweest, zag de situatie er goed uit. Vooraan zou Ronchini zich niet vol geven om weg te blijven met Darrigade achter zich. Als dat wel het geval zou zijn, dan zou Coppi meer hebben gegeven in de ontsnapping en zou een sprint Ronchini de zegekrans moeten opleveren. Op het moment dat alles er goed uit zag, kwamen de ploegleidersauto’s voorbij om naar voren te stuiven. De auto van de ploeg van Coppi reed echter niet direct voorbij, maar bleef even naast de groep rijden. Magni keek opzij en zag haar daar in de auto zitten: Giulia Occhini. Uiteraard in het wit gekleed. Met uitdagende gebaren liet de Dame in het Wit haar onvrede over Magni blijken, waarna de auto alsnog naar voren stoof.

Magni wist niet wat hem overkwam. Met stomheid geslagen zat hij even verslagen op zijn fiets. Niet veel later maakte dat plaats voor woede! Wie denkt ze wel niet dat ze is? In de plaats van rustig de situatie te overzien, ging Magni nu vol in de tegenaanval. Hij moest en zou Coppi terughalen. Iedereen mocht winnen, maar niet Il Campionissimo! Magni nam de achtervolging op sleeptouw en snel werd het gat kleiner.

De tranen van Il Campionissimo

Bij het inrijden van finishplaats Milaan waren Coppi en Ronchini gegrepen. Daar ging de lente in het hoofd van Coppi. Met de inspanning die hij had gedaan, zou de herfst in zijn lichaam zeker de overhand krijgen. Toch kon Coppi zich nogmaals oprichten en ging hij de sprint vol aan. De snelle mannen van die tijd moesten allemaal passen voor de brute wilskracht van de kampioen van weleer. Tot een paar meter voor de finish op de wielerbaan. Vanuit het niets kwam Darrigade opeens opzetten. Uit alle macht probeerde de Fransman nog vanuit een geslagen positie terug te keren. En het lukte! Net voor Coppi wist hij zijn wiel over de finish te drukken. Coppi was ontroostbaar.

De foto’s van een huilende Coppi in de armen van vriend en winnaar Darrigade waren voorpaginanieuws. Zo werd de vrouw die een nieuwe lente bracht voor Coppi uiteindelijk zijn nederlaag. (Foto: YouTube)

Arnout Tamerus
(Twitter: @Arnouttam)