De olympische wegrit is uitgelopen op een tweestrijd tussen Richard Carapaz en Brandon McNulty, gewonnen door de ongelofelijk sterke Ecuadoriaan na een aanval op zes kilometer van de meet. Een achtervolgende elite-groep met onder meer Bauke Mollema en Wout van Aert greep naast de titel, maar de Belg pakte wel zilver voor Pogacar. Mollema eindigde als vierde.
De olympische wegrit kende een traditioneel karakter: vanaf het moment dat het startschot werd gelost muisden enkele mindere goden er vanonder. Deze mannen, veelal als eenling in Tokio, luisterden naar de volgende namen: Nic Dlamini (Zuid-Afrika), Michael Kurkle (Tsjechië), Polychronis Tzortzakis (Griekenland), Juraj Sagan (Slowakije), Eduard Grosu (Roemenië), Orluis Aular (Venezuela), Elchin Asadjov (Azerbeidjan) en Paul Daumont (Burkina Faso).
In het peloton ontstond een wedstrijdje ver plassen. De Belgen wilden wel rijden met titelverdediger Greg Van Avermaet, maar kregen niet direct medewerking. Uiteindelijk kregen de acht vluchters hierdoor maar liefst twintig minuten voorgift, maar dat was toch echt het sein voor Slovenië om Jan Tratnik mee te laten werken.
Op de eerste beklimming van de dag, Dushi Road, moesten Grosu, Asadjov en Daumont vooraan passen. De vijf overgeblevenen bleven stug doorduwen, maar op de zware Fuji-klim naderde het peloton met rasse schreden. Het werk van Van Avermaet en Tratnik zat er op dat moment ook op. Even daarvoor was er slechts nieuws voor de Britten: Geraint Thomas en Tao Geoghegan Hart klapten tegen de grond, waardoor die eerste later de strijd moest staken.
Ciccone steekt lont aan, benen Valverde meteen in vuur en vlam
Op die Fuji Sanroku was het Giulio Ciccone die het eerste bommetje dropte, wat met name voor schade zorgde in het Spaanse kamp. Omar Fraile moest er al vroeg af, maar dat even later kopman Alejandro Valverde op 95 kilometer van de meet al het peloton moest laten gaan deed veel wenkbrauwen fronsen. Een jour sans voor de 41-jarige Valverde.
In de afzink wist Valverde nog wel terug te keren, maar zijn lot was al zo goed al bepaald. Wat opviel was het feit dat niemand probeerde de meute voor te zijn; het hele peloton wachtte op de loodzware Mikuni Pass, terwijl het vooraf in de sterren geschreven leek dat een groot deel van het peloton zou willen anticiperen.
Dat anticiperen werd in de vlakke fase naar de Mikuni toe nog wel geprobeerd, maar keer op keer geneutraliseerd. De pogingen van onder meer Wilco Kelderman, Remco Evenepoel, Damiano Caruso, Vincenzo Nibali en Eddie Dunbar verdienen echter wel een vermelding in dit verslag.
Mikuni Pass brengt gruwelijk spektakel
Op die loodzware Mikuni kregen we wat we hadden verwacht: spektakel tot en met. Tadej Pogacar ging als eerste aan en kreeg Brandon McNulty en Michael Woods met zich mee. De Sloveen beschikte echter niet over zijn Tourbenen en kon niet wegdenderen zoals in Frankrijk.
Van Aert deelde de allesbeslissende Mikuni in op zijn eigen tempo en kreeg gevolg van onder meer Alberto Bettiol en Mollema, terwijl we uiteindelijk met dertien over de top gingen. Ook Carapaz, Jakob Fuglsang, Rigoberto Urán, Maximilian Schachmann, Adam Yates, Jakob Fuglsang, Michal Kwiatkowski en David Gaudu waren namelijk present.
In de lange tussenfase daarna werd er slag om slinger gedemarreerd. Onder meer Mollema en Fuglsang probeerden het op kousenvoeten, maar uiteindelijk waren het Carapaz en McNulty die een gat sloegen. De Amerikaan en Ecuadoriaan vonden elkaar, in de wetenschap dat ze over INEOS Grenadiers (Yates en Kwiatkowski) en UAE (Pogacar)-ploegmaten beschikten in de achtervolging.
Aanwezigheid Van Aert boezemt angst in bij achtervolgers
Met name Van Aert haalde alles uit de kast om het gat kleiner te maken, maar het tegenovergestelde gebeurde: Carapaz en McNulty reden stilletjes aan 35 seconden weg van hun jagers, waar echter ook enkele slepers zaten. Bettiol moest de groep laten gaan met krampen tot over zijn oren, de Italiaan kreeg zijn pedalen niet meer rond.
De aanwezigheid van de rappe Van Aert zorgde er mede voor dat niet iedereen meer meedraaide, in de wetenschap dat de bronzen medaille nog op het spel stond en de Belg iedereen zou ringeloren in een spurt. Op een strook bergop toonde Van Aert echter dat hij de rest niet nodig had: topper voor topper kromp ineen, boog het hoofd of beet de tanden stuk. De voorsprong van Carapaz en McNulty daalde van 45 naar 15 seconden met de klap.
Met nog acht kilometer voor de boeg kon het nog alle kanten op, maar niet voordat we de renners willen bedanken voor het ontzettende vermaak dat ze de wielerliefhebber hebben geboden in deze race. Het gat tussen het tweetal en de achtervolgers bleef steken op ongeveer vijftien seconden, wat voor Carapaz het sein was om er vandoor te denderen.
Alles en iedereen gaat, maar één man domineert
McNulty plafonneerde direct, terwijl vanuit de achtervolgende groep aanval na aanval werd geplaatst. Met name Woods trok de groep uiteen, wat ook de doodsteek betekende voor McNulty. Carapaz liep ondertussen zienderogen uit, voor hem lag de olympische titel klaar na een geweldig, fantastisch, magistraal nummertje. Dik en dik verdiend.
In de groep-Van Aert, waar McNulty ondertussen was ingerekend, barstte de strijd om plek twee en drie los, het overige metaal wat hier in Japan te halen viel. Daar greep Van Aert de zilveren beloning, voor Tourwinnaar Pogacar.