[Update] Discussie fotofinish AGR duurt voort: 'Pidcock moet protest aantekenen'

De wielerwereld is in de ban van de regels omtrent de fotofinish. De sprint tussen Tom Pidcock en Wout Van Aert in de Amstel Gold Race heeft genoeg stof doen opwaaien. Wat zijn de pijnpunten en wat zijn de precieze regels van de UCI? In de Leiderstrui zet de feiten en opvattingen op een rijtje.

Na de koers moesten zowel kijkers als renners zelf in spanning afwachten. Wie had nu de Amstel Gold Race gewonnen? Met het blote oog was het niet op te merken en ook de renners leken het niet te weten. Ook de jury liet lang op zich wachten: tien minuten na de finish, was het nog steeds niet duidelijk. Uiteindelijk bleek Van Aert de gelukkige: Hij had, volgens de fotofinish, met een voorsprong van 0.004 seconden de Amstel Gold Race op zijn naam geschreven.

In gesprek met Thijs Zonneveld in de podcast In het Wiel is ook Van Aert resoluut: 'Ik ga ervan uit dat de technologie ver genoeg is om het allemaal te meten.' Zeker van zijn zaak, was hij echter niet. 'Op het grote scherm zetten ze het beeld iets later stil, en daardoor leek het weer of Tom (Pidcock red.) eerder was.

Pidcock legde zich via Cyclingnews in eerste instantie neer bij de uitslag en de technologie ('Je kan het niet oneens zijn met een finishfoto.'), maar een aantal uur later was de Brit minder te spreken over de technologie achter de fotofinish. Op Twitter stelde hij dat de fotofinish alleen gebruikt moest worden om een resultaat te verifiëren, maar kort daarna verwijderde hij deze tweet. ‘De foto van gisteren heeft alleen maar meer vragen opgeroepen dan dat deze beantwoord heeft. Dit klopt niet, finishfoto’s zouden honderd procent accuraat moeten zijn, ook in de toekomst', zo klonk het.

Boonen: 'Dat toestel meet wel juist, maar is de opstelling ervan juist?'

Daarmee raakt Van Aert de kern van de discussie die oplaaide naar aanleiding van de fotofinish. Al snel werd op Twitter gespeculeerd over de mogelijke winnaar. De discussie barstte los over de positie van de fotofinishcamera ten opzichte van de finishlijn. Waar de finishlijn wordt aangeduid door de zwarte lijn tussen de dikke witte strepen, werd de finishfotocamera daar enkele centimeters voor geplaatst. Met een verschil van 0.004 seconden kan dat het verschil maken.

Tom Boonen stelt zijn vraagtekens bij de opstelling van de camera in Het Laatste Nieuws. 'De vraag is hoe correct zo’n meting nog is, als het over zulke kleine verschillen gaat. Dat toestel meet wel juist, maar is de stelling ervan honderd procent juist?' Boonen ziet een makkelijke en goede oplossing voor toekomstige problemen met finishfoto's: 'Ik zeg: de winnaar wordt niet bepaald door de lijn, maar door de ­ opstelling van de fotofinishcamera.'

Thijs Zonneveld spreekt hier ook over in de podcast In Het Wiel van het AD. 'Die positie van de finishfoto is gewoon gek, die staat net een beetje voor de finishlijn.' De jurybeslissing betwijfelt hij daarmee echter niet. 'De afspraak is dat als we er niet op het oog uitkomen, de winnaar wordt bepaald aan de hand van de fotofinish, en dat is Van Aert.'

UCI-reglement: Finishfoto is doorslaggevend

Jempi Jooren, internationaal commissaris voor de UCI, geeft na de Amstel Gold Race uitleg over de precieze regels omtrent fotofinishes in gesprek met Het Laatste Nieuws. 'De finishlijn bestaat uit een witte lijn van 32 centimeter breed, dan volgt een zwarte lijn van 4 centimeter en daarna ligt weer een witte lijn van 32 centimeter. De eindmeet is de loodlijn die haaks staat op het einde van de eerste witte lijn van 32 centimeter.'

Jooren heeft daarnaast jarenlange ervaring met het plaatsen van de camera's en is overtuigd van het goede jury-oordeel. 'Ik heb vijftien jaar toegezien op het plaatsen van de fotofinish. Dat moet echt millimeterprecies gebeuren.' En die camera's zijn het eindoordeel. In een artikel van The Inner Ring worden de UCI-regels er nog even op nagelezen: 'Het verdict van de fotofinish is doorslaggevend.' Daarmee zal Wout van Aert na zondag niet ontevreden zijn.

Update - 20 april 2021 (11.30 uur): 'Van Aert heeft gewonnen, maar Pidcock ook'

Fotofinish-operator Renee Gielen heeft in gesprek met NOS aangegeven dat Wout van Aert de terechte winnaar is: 'Op de foto is te zien dat hij zijn wiel al op de lijn heeft, en dat Pidcock nog niet aan de streep is.' Als commentaar wordt gevraagd naar de twijfels over de positie van de fotofinishcamera, geeft Gielen aan dat hij dat betwijfelt. 'Ik betwijfel dat, omdat we echt goed hebben gekeken of het allemaal correct is gegaan.'

Hoogleraar sportstatistiek Gerard Sierksma denkt daar het zijne van. In gesprek met het Dagblad van het Noorden geeft hij aan dat de beslissing onjuist was: 'Pidcock moet bezwaar aantekenen.' Volgens Sierksma is het verschil zó klein, dat het binnen de foutmarges valt van een systeem bestuurd door mensen. 'Van Aert heeft gewonnen, maar Pidcock óók.'

Als oplossing voor het probleem met fotofinishes waar het té close is, oppert Sierksma voor een tolerantiezone. 'Finishen renners samen in die zone, dan zijn er twee winnaars. In sport wil je een winnaar en verliezer, maar zoals zondag is het eerlijker om twee winnaars aan te wijzen.'