In dat kamertje in Amsterdam bleek al dat Jumbo-Visma en Foss niet langer een goede match zijn

We schrijven 22 december 2022. Tobias en ik worden naar een vergaderkamertje gestuurd voor een één-op-één interview. De Noor oogt ontspannen onder alle extra aandacht die hij krijgt, nadat hij enkele maanden eerder in het Australische Wollongong tot ieders verbazing wereldkampioen tijdrijden was geworden. Hij ploft neer op een stoel en haalt de hand nog eens door z'n blonde haar. De timer start...

In de zeventien minuten die volgen, gaat het over van alles en nog wat. Over zijn WK-titel, over Jumbo-Visma, over zijn kwaliteiten en over zijn ambities. En eigenlijk eindigen al die onderwerpen steeds weer in de vaststelling dat Foss nu een grote meneer is, die geproefd heeft van het winnen en nu staat te popelen om dat vaker te doen. Foss praat honderuit over hoe hij vanaf de eerste race wil knallen, om zo maar zoveel mogelijk te winnen. 'Ik weet nu dat ik de fysieke capaciteit heb om te winnen. Het was een shock voor mij, maar ik weet na dat WK wel dat ik een gevaarlijk wapen heb en dat ik wedstrijden kan winnen', klinkt het onder meer.

Lees verder onder de foto!

Foss met een brede glimlach in de winter van 2022

Tobias Foss stelt vast dat hij bij Jumbo-Visma niet kan winnen

Als de Giro d'Italia ter sprake komt, verandert daarom ook de toon. Ineens even geen nonchalante glimlach en ambities in de ogen. In de Giro rijdt Jumbo-Visma voor Primoz Roglic en Foss gaat mee als knecht. Even geen Noorse bravoure, maar plots een ietwat mediagetrainde respons: 'Dat is prima. Ik hoop er beter dan ooit aan de start te gaan en het is mooi om met een kopman te gaan die al bewezen heeft een grote ronde te kunnen winnen. Ik kan veel van Primoz gaan leren, dat is zeker.'

Foss heeft het 't liefst over winnen, maar stelt gedurende het gesprek vast dat hij bij Jumbo-Visma lang niet altijd in die positie zal komen. 'De ultieme droom en mijn doel is om zelf voor een klassement te gaan in een grote ronde, maar Primoz en Wilco staan natuurlijk voor mij in de pikorde', concludeert hij. Als hij zijn pantser dan even af doet, komt het ware gevoel naar boven. 'Ik had graag iets anders gedaan dan de Giro dit jaar. Sinds ik prof ben, heb ik de Giro gereden, dus het was tof geweest als ik iets anders had kunnen doen. Ik moest er in het begin dus wel even over nadenken en het op me laten inwerken.'

'Ik heb al weleens eerder geknecht voor anderen, maar het is niet mijn ambitie. Op dit moment is het prima en is het een noodzakelijke stap, maar ik wil het niet altijd doen', vervolgt hij. 'De ploeg heeft het laatste woord', valt ook. En dan is het bruggetje naar zijn na 2023 aflopende contract een makkelijke. Het seizoen moet dan nog beginnen, maar in alles laat Foss blijken dat hij stiekem zijn keuze al heeft gemaakt. 'Als er op een dag een team komt dat mij alle kansen en vertrouwen geeft en mij een plekje á la Wout, Primoz of Jonas garandeert, dan is dat individueel beter voor mij. Ik heb nog een eenjarig contract, dus het wordt een belangrijk jaar.'

Lees verder onder de foto!

De regenboogtrui maakte (en maakt) Foss eindeloos ambities

Er zit bij Foss zoveel meer in het vat

Bijna een jaar later wordt bekend dat INEOS Grenadiers hem heeft ingelijfd. Foss heeft na 2022 opnieuw een jaar vol pech en blessureleed achter de rug. Na de Ronde van Romandië in april rijdt hij door een coronabesmetting vlak voor de Giro alleen nog de Ronde van Polen, het WK tijdrijden (elfde) en de Renewi Tour. Daarna gaat het boek dicht. 'Oververmoeid', klinkt het. Zijn periode bij Jumbo-Visma gaat als een nachtkaars uit: twee Noorse tijdrittitels in 2021 en 2022, de Noorse titel op de weg in 2022 en de wereldtitel tijdrijden in Wollongong, dat is de opbrengst. Naast een negende plaats in de Giro d'Italia van 2021.

Het wrijft, want bij weinig renners in het peloton heb je meer het idee dat er zoveel meer in het vat zit dan bij Foss. Hij heeft een tijdrit, een punch, hij klimt op zijn beste dagen met de besten en is pas enkele maanden 26 jaar. In dat opzicht is het niet gek dat INEOS Grenadiers het aandurft. Als Foss geen coronabesmettingen, valpartijen en andere ongemakken tegenkomt, is hij een van alle markten thuis. Bij Jumbo-Visma toonde hij dat in flitsen, bij INEOS moet dat op meer regelmatige basis gaan gebeuren.

En Jumbo-Visma? Dat kan onmogelijk ontevreden zijn met het vertrek van Foss. Beide partijen zullen echt een prima band hebben gehad, maar in dat vergaderkamertje in Amsterdam bleek al dat Jumbo-Visma en Foss niet langer een goede match zijn. Na het zien van de Vuelta a España, met drie Jumbo's op het podium, en een sowieso ultiem dominant jaar van de ploeg, is Foss geen moment gemist. De kansen waar hij eind 2022 zo vurig op hoopte, zouden in 2024 nog spaarzamer zijn geweest. Want hoe vervelend tegenslag ook is, de rest om je heen vliegt door. En zo is Sepp Kuss na 2023 plots een kopman, heeft Jonas Vingegaard bevestigd en heeft Jumbo-Visma geïnvesteerd in jong talent zoals Ben Tulett, uitgerekend van INEOS.

Foss bewandelt de omgekeerde weg, omdat hij niet de renner is die met een Vuelta-scenario had kunnen dealen. Hij is meer een Primoz Roglic, iemand die altijd en overal wil winnen en dan het liefst voor eigen rekening. En dat ging na die leipe wereldtitel in Australië 2022 niet langer samen met het levensmotto van Jumbo-Visma: 'Samen winnen'. Dat kun je Jumbo-Visma en Foss allebei niet kwalijk nemen, maar misschien had Foss in het gesprek met mij al wel iets eerder door dan Jumbo-Visma zelf, dat ze niet langer samen gingen. Bij INEOS is er genoeg ruimte voor een jonge, frisse klassementsman met eindeloze ambities. Ik duim voor Tobias dat hij er als voormalig 'fanboy' zijn dromen eindelijk kan gaan waarmaken.

Bram van der Ploeg (Twitter: @BvdPloegg | e-mail: b.vanderploeg@indeleiderstrui.nl)