Toen de zon scheen voor Lieuwe Westra, en hij deze voor anderen liet schijnen

Het overlijden van Lieuwe Westra dreunt door de wielerwereld. De sterke tijdrijder, het beest uit Friesland, is niet meer. Tragisch nieuws voor de een, tragisch nieuws maar geen verrassing voor de ander. Dat hij een extreem leven leidde was alom bekend. Toch is er een periode geweest waarin relatieve rust over hem neerdaalde, in de tijd dat hij het fietshotel Casa Ciclismo runde in Calpe. In die contreien heb ik Lieuwe leren kennen, op en naast de fiets, als mens. Een terugblik op april 2021, toen de zon scheen voor Lieuwe Westra, en hij deze ook voor anderen liet schijnen.

‘Maatje, het gaat niet zo lekker. Ik wil er even tussenuit.’

‘Goed idee, om van die mentale klappen af te komen?’

‘Ja, ik ga een maandje naar Spanje, naar Lieuwe Westra. Die heeft een nieuwe fiets-B&B in Calpe. Rust pakken, zon pakken en fietsen.’

‘Klinkt goed man, zal je goed doen!’

‘Ik hoop het. Wil je mee?’

Ik had tenslotte een tussenjaar. Dus waarom niet? Ik kende Lieuwe Westra alleen van de televisie. Van zijn indrukwekkende overwinningen in Mende tijdens Parijs-Nice, of op Finhaut-Emosson in de Dauphiné. Maar ik wist dat Julian, een studievriend die mede door de hectiek van de coronaperiode al een tijdje niet lekker in zijn vel zat, goede banden had met hem. Ik besloot contact op te nemen met Lieuwe en nog dezelfde dag boekte ik mijn reis. Ik kon gerust bij mijn maatje intrekken. Het werden twee weken vol mooie ervaringen en avonturen.

35 minuten

De taxirit vanaf het vliegveld van Alicante, die Lieuwe altijd zelf voor zijn gasten verzorgde, duurde volgens Google Maps iets meer dan een uur. Niet in Lieuwes wereld. Binnen 35 minuten waren we al bij Casa Ciclismo aangekomen. De blonde Fries, uitgedost met onder andere een oud, zwart Astanapetje, kachelde met 160 kilometer per uur langs de kustsnelweg richting het noorden. Niet wetende dat hij de dag ervoor als een bezetene halve liters had zitten drinken, samen met Julian, vroeg ik hem af en toe het tempo iets te matigen in de bochten.

‘Prima’, was zijn even korte als heldere antwoord. Zelf had hij nergens last van, zijn feestkompaan van gisteren voerde op de bijrijdersstoel een verhit gevecht tegen de kater. Eenmaal op het appartementencomplex stonden onze racefietsen al klaar. We werden geacht direct de bergen in te trekken. Om te beginnen met La Fustera, de klim naar het gelijknamige bergdorpje die bij iedere rit die Lieuwe maakte, de eerste horde vormde. ‘Ik tel hem al niet meer mee, maar die is lekker om in te komen.’ Iedere keer als we die twee weken La Fustera beklommen, was ik hartstikke bekaf.

Toeristische route

De formule was simpel: Lieuwes vrouw Ingrid regelde alle zaken rondom het fietshotel, Lieuwe zelf nam de gasten mee in de wijde omgeving. Langs mooie stranden, de populairste beklimmingen van het fietswalhalla dat Calpe en omgeving is, en pittoreske bergdorpjes. Zodoende had ik binnen een krappe week alle hoogtepunten gezien en alle fraaie rondes in de omgeving gereden. Soms vrolijk babbelend op de fiets, veel vaker nog puffend en hijgend in het wiel van de nog steeds beresterke en goed getrainde Fries.

Ik herinner me een lange, slopende dag in het zadel, die koers zette richting de bekende Puerto de Tudons. Deze twintig kilometer lange klim reden we op met een man of acht. Slechts twee vrienden uit de buurt konden Lieuwe bijhouden. Als de voormalig prof dan eenmaal het bordje van de top in zicht had, kon hij het toch niet laten om de rest tot beginnelingen te degraderen. Met een grote grijns wachtte hij op de top. Op de vraag of Julian en ik nog puf hadden in de tweetrapsraket naar de Puerto de Confrides, konden wij in gedachten maar één antwoord formuleren: we moesten immers een keer thuis komen. Lieuwe at die dag één banaan, waar de rest zichzelf onophoudelijk volpropte met allerlei zoete meuk.

In de afdaling van de Tudons maande Lieuwe iedereen tot stoppen. ‘Kom, we nemen de toeristische route, door het dorpje hierzo, linksaf.’ Braaf trok iedereen in een lint achter de grote kapitein aan. Echter, het weggetje, bestaande uit enorme klinkers, zat vol schier onneembare bochten en andere obstakels. Ineens vloog ik over mijn stuur heen de straat op. Ik was in een enorme gleuf van een rooster gereden. Band lek, stuur scheef. Toen ik, met behulp van Lieuwes fietsmaten uit Calpe, probeerde de band te repareren met de in het zadeltasje aanwezige apparatuur, wendde een van hen zich vol verbazing tot de ex-prof: ‘Man! Dit is mountainbikespul! kan je niks mee!’ Lieuwe, die langzaam leek te beseffen dat hij in een verstrooide bui de verkeerde spullen in het tasje had gedaan, kon er wel om lachen.

Strijkijzer

Het was niet dat de profwereld Lieuwe niets meer kon schelen. Integendeel. Hij volgde en keek alles. Zo stond hij voor onze deur na een zinderende ontknoping in de Ronde van het Baskenland. ‘Poah, heb je dat gezien, jongen!’ Hij betitelde op geheel eigen wijze de groei die het vrouwenwielrennen doormaakte: ‘Die gaan ook steeds harder, eh. Die duiffies.’ Zelden heb ik iemand zo verbaasd naar een koersontknoping zien kijken als Lieuwe naar die van de Ronde van Vlaanderen. Deze werd gewonnen werd door Kasper Asgreen, de Deen die Mathieu van der Poel in de sprint versloeg. Tierend zat hij voor zijn immense tv. ‘Hoe kan 'ie nou verliezen, in de sprint, van dat strijkijzer? Pfff..’

Op en ook naast de fiets mijmerde Lieuwe iedere dag over zijn wielerverleden en dat van anderen. Dat leverde mooie verhalen op, over zijn avonturen uit met name de Astanaperiode. Hij sprak lovend, soms minder lovend over collega’s, over ex-coureurs en renners die er niet meer waren, zoals Michele Scarponi. Hij stak zijn mening niet onder stoelen of banken over het huidige peloton, wie hij bewonderde en wie ook vooral niet. Tijdens rustigere trainingsritjes, die hij doorgaans betitelde als ‘easy ride’ of ‘actieve rust’, boeide hij de andere fietsers met deze verhalen en ervaringen.

Hechte gemeenschap

Toch was hij ook in die periode al onrustig. Hij sliep grillig en dronk zeker zes bakken koffie om ’s morgens aan energie te komen, om deze vervolgens aan het begin van de ritjes vaak in meerdere etappes weer uit te plassen. Hij had soms zichtbaar spanningen met zijn vrouw. De alcohol was, ondanks dat hij sinds 1 januari 2021 nuchter was geweest, toch bij een kleine tegenslag weer een vluchtweg. Hij was rustig, vriendelijk en een sfeermaker, zolang hij maar mensen om zich heen had. Op die momenten was Lieuwe een lieve man, met mooie verhalen en interesse in zijn metgezellen. Een hechte gemeenschap, dat had hij absoluut nodig.

Op de momenten dat deze mensen er waren, vormde Casa Ciclismo een soort familie van gelijkgezinde sporters, op zoek naar een relaxte vorm van inspanning. Met amateurs, zoals Julian en ik, maar ook met professionals. Zo kwamen er veel vrouwen uit het profpeloton met Lieuwe trainen, en bivakkeerde ook schaatser Aron Romeijn een tijd in Calpe. Zij kwamen allemaal speciaal voor Lieuwe, en Lieuwe gaf zich volledig over aan hen. Dan was hij zichtbaar gelukkig, rustig, amicaal en op zijn gemak.

Het eerste duimpje

Na ons Spaanse bezoek brak tussen Julian en mij een periode van nog hechtere vriendschap aan. We stelden, mede door onze Spaanse ervaringen, grote sportieve doelen op. Zo reden we op de langste dag van Maastricht naar Groningen. Lieuwe klapte vanuit Spanje voor ons. Standaard was hij de eerste met een duimpje na een mooie fietsprestatie. Dat was een bewijs dat hij iedereen koesterde die bij hem was langs geweest en dat hij geïnteresseerd bleef in zijn gasten. Andersom bleven wij de avonturen van Lieuwe volgen. Tot hij afgelopen zomer voor de laatste keer iets uploadde op Strava. Een persoonlijk record, op La Fustera. Hoe kon het ook anders. Trots meldde hij het in de ondertitel, competitief als hij nog altijd was.

Van grote afstand kreeg ik in flarden mee hoe het steeds minder met hem ging. Het nieuws van zijn overlijden was dan misschien geen enorme verrassing, niettemin was het enorm schrikken, zo relatief kort na april 2021. Als gast bij de gestopte sportman heb ik me enorm thuis gevoeld. Zeker voor mijn fietsvriend Julian is hij goud waard geweest. Niet door lange, ingewikkelde gesprekken. Maar gewoon, door even te peilen hoe het met iemand ging, en waar iemand behoefte aan had. Dat was zijn grote kracht. Toen de zon scheen voor Lieuwe Westra, liet hij deze ook voor anderen schijnen. Die eigenschap hoort bij de mens die hij was en mag nimmer vergeten, en zeker niet onderschat worden.

Rust zacht, Lieuwe. Op een easy ride, daar boven.