IDL Retro | Janez Brajkovic, toptalent geveld door pesterijen en een eetstoornis

Hedendaags zit de Sloveense wielerliefhebber gebakken met toprenners als Primoz Roglic, Tadej Pogacar en Matej Mohoric. Tien jaar geleden leunde het voormalige Balkanland nog op grillige renners als Janez Brajkovic, die in de Dauphiné van 2010 Contador op goed anderhalve minuut reed. Brajkovic fietst nog steeds, maar komt voornamelijk in het nieuws met uitspraken.

Het WK wielrennen van 2004 in Verona, de tijdrit bij de beloften. Één favoriet verscheen aan de start: Thomas Dekker. De Nederlander won in die jaren alles wat er te winnen viel, en met name in het tijdrijden was hij onverslaanbaar in zijn jeugdjaren. Op dat WK werd de Noord-Hollander tot zijn eigen verbazing geklopt, door een onbekende Sloveen. Janez Brajkovic pakte tegen de wetten van Dekker in de regenboogtrui, Vincenzo Nibali maakte het podium compleet.

De ranke Sloveen kreeg het predicaat toptalent op zich, wat resulteerde in een contract bij Discovery Channel in 2005. Één dag nadat Lance Armstrong in het shirt van die formatie zijn zevende Tourzege behaalde, ging het contract van het talent in. Hij zou de man uit Texas later in zijn loopbaan echter nog wel tegenkomen.

Brajkovic als standaard-dark horse

De echte wielerkenner zou in de late zeroes ongetwijfeld op een man als Brajkovic gokken in zijn Tourpoultjes. Hij klom zo makkelijk, reed ijzersterke tijdritten en het zou een kwestie van tijd zijn voor hij zou doorbreken. Behalve enkele top tien-plaatsen in WorldTour-rittenkoersen en een tweede stek in de Ronde van Lombardije van 2008 bleef die verwachte sprong naar voren echter uit. Tot 2010.

Na enkele jaren Astana stapte Brajkovic over naar RadioShack, samen met Armstrong en consorten. In elke koers dat voorjaar reed hij (dicht tegen de) top tien, wat ervoor zorgde dat hij het als kopman mocht proberen in de Dauphiné. En zo geschiedde, terwijl Tour-kopman Armstrong in Zwitserland reed fietste zijn ploegmaat Brajkovic de grote concurrent Contador in Frankrijk naar huis. Op L'Alpe d'Huez gunde de Sloveen de Spanjaard de zege nog net niet, en met veel vertrouwen trok hij naar de Tour. Daar werd de hele Radioshack-ploeg, met Armstrong en Brajkovic voorop, echter kansloos naar huis gereden.

In 2011 brak de Sloveen weinig potten, waardoor hij in 2012 terugkeerde bij Astana. Samen met Alexander Vinokourov droeg hij het kopmanschap van de Kazachse formatie in de Tour, waar hij een knappe negende plaats binnensleepte. De langverwachte top tien in een grote ronde was eindelijk daar, maar het zou meteen het laatste kunststukje zijn van de klimmer annex tijdrijder.

'Ik werd gewurgd door een ploeggenoot'

Wielerprestaties wist hij niet meer neer te zetten, maar nog gedurende zijn loopbaan deed de inmiddels ervaren Brajkovic wel enkele uitspraken over het leven in het peloton. Dit deed hij via een blog op zijn website, nadat hij in 2018 voor 12 maanden geschorst werd na een positieve test. 'Ik werd veel gepest. Ik hoorde er niet bij omdat ik niet mee uitging, ze vertelden me dat ik niets waard was, een nul. Tijdens de Tour ben ik zelfs een keer gewurgd door een teamgenoot.'

De renner, positief getest op methylhexanamine, deed naar aanleiding van zijn plas ook zijn relaas over een ander taboe in het profpeloton: eetstoornissen. 'In alle ploegen waar ik zat, waren er altijd wel vijf of zes met een eetstoornis en nog veel meer met vreemde eetgewoonten. Ik heb het hier ook over kopmannen en podiumkandidaten voor grote rondes.' Een foto op Instagram, waarin de klimmer zijn sterk vermagerde benen toonde, deed ook meerdere liefhebbers de wenkbrauwen fronsen. Is dat fietsen wel zo gezond?

Boulimia is de officiële benaming van het probleem dat de Sloveen aanstipt, wat inhoudt dat je obsessief bezig bent met je gewicht. 'Ik leerde ermee te leven, maar iedere keer als ik tegenslag had (in de vorm van een prestatie of een discussie) vond ik dat het mijn fout was. Ik vond mezelf hypocriet en een leugenaar en niet goed genoeg.' Brajkovic vond berusting in zijn uitspraken, keerde anno 2019 terug in het peloton bij Adria Mobil en zal tegenwoordig met veel trots naar zijn talentvolle landgenoot Pogacar kijken. Misschien ziet hij dan wel zichzelf van vijftien jaar geleden terug. (foto: Instagram Janez Brajkovic)