Het zure WK van Zürich: ook deze vragen mogen na Nederlands damesdebacle gesteld worden

Het WK wielrennen voor elite vrouwen liep zaterdag volledig in de soep voor Nederland. Demi Vollering werd na afloop als de absolute boevrouw gezien, waar na afloop van de wedstrijd wellicht wat te ver op doorgehamerd werd. Uiteraard deed de kopvrouw van dienst lang niet alles goed - en misschien zelfs heel veel fout - in de finale, maar ook andere vragen mogen na het zure WK van Zürich zeker gesteld worden.

Eerst maar even een kleine recap naar zaterdag. Nederland ging voor niets minder dan de gouden plak en regenboogtrui naar Zwitserland, zo was vooraf duidelijk. Gedurende de koers ontstonden er meerdere situaties waarin de oranje dames de controle in handen te leken hebben, maar uiteindelijk glipte alles in de slotronde van 27 kilometer rond Zürich uit handen.

Hoe kon het zo misgaan? Demi Vollering leek in haar jacht op goud door niets of niemand te stoppen te zijn en koerste op die manier zoals ze eigenlijk altijd doet: volle gas gaan. De vooruit rijdende Marianne Vos en Riejanne Markus werden bij de lurven gevat en door toedoen van hun eigen landgenote uiteindelijk bergop geëlimineerd, die het vervolgens niet af kon maken in de sterke groep met zes. Een hoogstens aparte situatie, die duiding verdiend.

Was de rolverdeling bij Nederland op voorhand wel goed afgesteld?

De in het Zwitserse Meggen woonachtige Vollering was daags voorafgaand aan de titelstrijd duidelijk. ' 'Uiteindelijk is het einddoel goud voor Nederland, maar vanaf het moment dat ik hoorde dat het WK in Zwitserland was, wist ik al dat ik hier vol voor wilde gaan', liet ze weten. 'Het zou supermooi zijn om nu al wereldkampioen te worden, het liefst word ik het zo snel mogelijk.'

Eind augustus maakte bondscoach Loes Gunnewijk de selectie openbaar en daarin werd letterlijk één naam naar voren geschoven. 'Demi is onze kopvrouw', klonk het duidelijk. 'Het parcours van de wegrit is uitdagend. Met in totaal 2400 hoogtemeters belooft het een zware koers te worden, waar Demi samen met het team voor goud zal gaan rijden.'

Hoe zag de rolverdeling er naast Vollering dan uit? Pieterse en Vos werden als beschermde rensters gezien, Markus was de koerskapitein en voor Pauliena Rooijakkers, Thalita de Jong en Mischa Bredewold lag er een dienende rol in het verschiet. 'We kunnen zeker ook Puck of Marianne uitspelen. En dat moeten we ook durven, want veel rensters gaan naar mij kijken', verduidelijkte Vollering. 'Als iedereen zijn taak weet en uitvoert, dan moet er een goed resultaat uit kunnen komen', zei Pieterse op voorhand. De rollen waren dus duidelijk, maar waren ze écht goed afgesteld?

In hoeverre hakten de weersomstandigheden erin?

Thalita de Jong mocht als eerste haar job doen namens Nederland, maar zij was uiteindelijk de enige oranje dame die de koers niet af wist te ronden. De reden? Kou. 'Ik heb mijn taak gedaan in het begin van de wedstrijd, maar de kou kreeg me te pakken. Na honderd kilometer kon mijn lichaam het niet meer aan: ik zag niet goed meer, had geen kracht en lucht en voelde me beroerd.'

Bredewold sprak van een inschattingsfout inzake de regenachtige en koude omstandigheden. 'Het was koud, zwaar. In het begin viel het echt wel mee en iedereen deed de regenjasjes uit, maar oh... dat was echt een fout. Het was verschrikkelijk, op een gegeven moment voelde ik helemaal niets meer', zo zei de renster van SD Worx-Protime.

Dat het zwaar was, zag je na afloop ook meer dan terug. Bij Bredewold bleef er door het bibberen maar weinig meer over van de thee, terwijl Vos en Vollering de pers ook met stevig rillende stem te woord stonden. Winnares Kopecky startte overigens met een (warmer) tijdritpak, terwijl nummer drie Elisa Longo Borghini ervoor koos om een stuk meer te eten en drinken dan een normale koers, om maar warm te blijven. Maar vast staat: door de kou en regen vertroebelde het zicht op de wedstrijd voor de rensters zelf en werd het meer een survival of the fittest.

Nummer twee Chloé Dygert: 'Dat ik in de laatste ronde achterop raakte, hielp me uiteindelijk om warm te blijven. Het enige wat ik hoefde te doen was hard fietsen om terug te komen.'

Kan het soms ook gewoon een ongelukkige samenloop van omstandigheden zijn?

Op circa honderd kilometer van het einde creëerden de Nederlandse vrouwen een eerste kansrijke situatie. Markus reed - met de Belgische Justine Ghekiere als waakhond - weg in een groepje met Niamh Fisher-Black, Sarah Gigante, Elena Hartmann, Urska Zigart en Soraya Paladin, waarna Bredewold even later ook nog de oversteek kon maken naar voren.

Op de Zürichbergstrasse - de steile beklimming in het begin van de ronde - deed Rooijakkers in het peloton daarachter wat ze opgedragen kreeg: op kop rijden voor Vollering om de koers hard te maken, waarmee ze in een ruk naar haar daarvoor rijdende landgenotes reed. Dat Pieterse in de groep daar weer achter op kop reed, zorgde ervoor dat Markus, Rooijakkers en Pieterse in de drie eerste groepen in het oranje voorop reden.'

In het geval van Pieterse kwam dit door een mechanisch probleem, waardoor zij haar ploeggenotes moest laten weten dat haar koers vermoedelijk ten einde was. 'Daar moest ik op de grote plaat omhoog en zo reed ik die heuveltjes omhoog, maar ik wist dat de Bergstrasse niet zou lukken. Ik wisselde dus van fiets en vertelde de dames dat ze me waarschijnlijk niet meer zouden zien, dus het was op die manier ook niet gek dat ze op kop reden', was zij eerlijk na afloop. Eén ronde later trok Rooijakkers de boel nog eens op gang, waarna Vollering het overnam. En daar het peloton stevig uit elkaar ranselde, inclusief al haar landgenotes.

Werd de SD Worx-leer wel goed opgevolgd, door in plaats van overal niet te rijden juist wél te rijden?

Doordat de kopgroep keer na keer stilviel, kwamen al deze dames in de voorlaatste ronde wel weer terug aan het front. Markus maakte daar met een slimme demarrage - met andermaal Ghekiere in haar spoor - gebruik van, waarna Vos met de Australische Ruby Roseman-Gannon de oversteek maakte. Twee op vier, dat was wel heel kansrijk.

Toch was het Bredewold die daarachter de kop nam, maar waarom? ''Met Nederland hadden we een signaal afgesproken als er geen goede situatie zou zijn en dat signaal gaven ze door toen ik gelost was, maar ik wist niet wat er aan de hand was', verklaarde ze. 'Geen idee wat er dus was, maar toen kwam ik terug. Met dat signaal in het achterhoofd ben ik op kop gaan rijden, maar na die afdaling hoorde ik dat Markus vooruit was en dat Vos er nog naartoe sprong.'

Desondanks bleef ze tempo rijden, mede op advies van Vollering. 'Je wil ook niet dat het twee minuten wordt, want dan kan je niets meer', zo zei Bredewold, die pas een halve ronde later tot orde werd geroepen. 'Bij de bevoorrading riepen ze dat we niet meer op kop moesten rijden, dus toen zijn we gestopt. Dat was net voor het ingaan van de slotronde. Daarna weet ik niet meer wat er gebeurd is.'

Volgens Gunnewijk en Vos was die strategie onderdeel van het plan. 'In de finale wilden we wel druk zetten, om het ook zwaar te houden. Dat hebben we gedaan, maar dat had misschien net wat eerder gemoeten', zo stelde de bondscoach. ''We wisten wel dat het vanachter zou ontploffen, dus tot een bepaald moment was het wel een goede situatie', stemde Vos daarmee in bij de Nederlandstalige pers. 'Als je vooruit zit en van achter druk kunt zetten, dan zou dat goed kunnen zijn voor Demi.'

Maar... wellicht hadden ze - net zoals de Belgische Ghekiere - dan ook voorin de benen stil moeten houden. Het beproefde SD Worx-recept, weet u wel: vooraan niet rijden, maar achterin ook niet.

Kunnen we op basis van TV-beelden wel alle conclusies trekken?

Enfin, bij het ingaan van de slotronde was het zo dat Markus, Vos, Roseman-Gannon en Ghekiere 58 tellen voorsprong hadden. Op de laatste passage van de Zurichbergstrasse werd deze voorgift echter stevig gereduceerd, maar door dwaling bij de Zwitserse regie was dit allemaal niet live op TV te zien. Kunnen we dan wel de juiste conclusies trekken?

Enter Vollering. ' Liane Lippert versnelde op dat steile klimmetje. Ik, Elisa Longo Borghini, Lotte en Chloé Dygert gingen mee', liet de Nederlandse weten. Longo Borghini dichtte uiteindelijk het laatste gat naar voren, met Vollering in haar spoor. De dame van SD Worx nam pas over op het moment dat de dames echt in het zicht waren, maar schudde daarbij opvallend genoeg juist haar landgenotes af. En dat was toch wel een ongemakkelijk beeld.

Feit is echter dat ze daarmee ook niet haar move kon plaatsen op het moment dat ze dat graag had gewild - de steile Zürichbergstrasse. 'Ik moet ergens mijn eigen pijlen afschieten, wat ik nu misschien te laat heb gedaan', klonk het schuldbewust. 'Riejanne en Marianne zaten er op de langere klim voor, waarna ik het op de langere klim moest doen. Daar ging het niet hard genoeg', aldus Vollering.

Daarbij, was de situatie van Markus en Vos met twee op vier nog wel zo gunstig? Beide dames hadden echt al veel pijlen verschoten. Vos loste al een eerste keer op twee rondes van het einde, terwijl Markus al vanaf honderd kilometer van de finish in de aanval was. Uiteindelijk eindigden Roseman-Gannon en Ghekiere ook vóór de Nederlandse dames, waarbij de Australische zelfs tot de finish vooraan meeging.

Al onderschatten we het tactische element en het gegeven dat ze de beklimmingen in dat geval rustiger aan hadden kunnen doen, wellicht wel een beetje.

Is het een kwestie van niet beter weten en kunnen bij Vollering?

Goed, Vollering reed Vos en Markus er dus finaal af in de laatste ronde en moest daarna met de andere vijf dames verder: de zeer sluw rijdende Kopecky, Longo Borghini, Dygert, Roseman-Gannon en Lippert. Die eerste drie - die uiteindelijk op het podium eindigden - verklaarden na afloop alle drie dat ze hun koers konden afstemmen op Vollering.

'Ze zei van tevoren dat ze wilde winnen, wat ook heel goed terug te zien was in de koers. Maar goed, dat is het wielrennen. Als iemand écht graag wil, dan ga je gewoon de hele tijd. Dat was het bij haar, denk ik', analyseerde Longo Borghini. ''Ik denk dat de Nederlanders héél goed samen kunnen werken, maar op sommige momenten lukt het ze ook gewoon niet', zag Dygert dan weer, die in tegenstelling tot Vos nog wel terug wist te komen.

'Ik wist hoe graag Demi wilde winnen', verklaarde ploeggenote Kopecky dan weer. En dat was terug te zien in de laatste kilometers van de race, waarin Vollering haar eigen graf wist te graven. 'Longo Borghini viel heel hard aan en ik dacht dat de koers daar over was, maar Demi reed dat gat alsnog dicht. Ze reed ontzettend sterk, maar ik wist ook dat ik het kon afmaken als ik kon aanhaken.'

De Italiaanse viel inderdaad zeer krachtig aan op de laatste hellende meters. 'Ik had gehoopt dat Vollering wat slimmer zou zijn', klonk het na afloop uit haar mond. De Nederlandse had het op haar beurt over niet anders kunnen. 'Op dat laatste klimmetje wilde ik het nog één keer proberen, maar toen kwam Longo er overheen. Daar moest ik achteraan, want anders is het ook sowieso klaar.' Dat ze daarna ook nog Roseman-Gannon inrekende en de slotkilometer aanvatte met de geweldig slimme Kopecky in haar wiel, strooide alleen maar meer zout in de wonde van de Nederlandse wielerliefhebbers.

Maar zijn we niet te hard voor Vollering en is het geen kwestie van niet beter weten én kunnen bij de Nederlandse, die haar wedstrijden doorgaans op brute kracht wint en ook in het voorjaar al niet uitblonk in het tactische aspect? Natuurlijk was het allemaal ongelukkig dat Vollering haar landgenotes elimineerde, al is het voor haar ook zo dat ze haar tegenstanders moet versmachten met een lange inspanning en niet door snedige demarrages.

Om nu te doen alsof zij een wereldtitel van Vos en/of Markus met het badwater heeft weggespoeld? Waren we daar dan echt zeker van na alle energie die deze dames al in de koers hadden gestopt? De reactie van Vos was veelzeggend: 'Ik had niet veel meer over, dus wat dat betreft... Als Demi dan gaat en ze zijn weg, dan is het fingers crossed dat het daarvoor goed gaat. Achteraf ga je dan evalueren en zeggen dat je het hier en daar anders had kunnen doen.' Dat evalueren is nu breed ingezet, maar ook fingers crossed dat Vollering deze Zwitserse episode volgend jaar op het brute parcours in Rwanda kan doen vergeten.