Interview | Pas sinds 2019 op de fiets, maar nu al Jumbo-Visma-klimmer: Tijmen Graat merkt dat het snel gaat

Pas sinds 2019 op de fiets, maar nu al één van de meest veelbelovende talenten van het Jumbo-Visma Development Team zodra het bergop gaat. Dinsdag won hij nog de prestigieuze Italiaanse jongerenkoers GP Pacio del Recioto, waardoor we mogen stellen dat Tijmen Graat een droom leeft die nog lang niet ten einde lijkt. Tijd voor een kennismaking, dacht In de Leiderstrui dus!

Het viel in de week van de Ronde van Catalonië, Classic Brugge-De Panne, E3 Saxo Classic en Gent-Wevelgem misschien niet direct op, maar ook in Italië werd er op dat moment gekoerst. De Wielerweek van Coppi en Bartali is een wedstrijd waar Jumbo-Visma al enkele jaren met een sterke groep jongeren aan de start staat: zo won Jonas Vingegaard de koers in 2021. Dit jaar was het Graat die zijn neus aan het venster stak. Na vijf zware dagen eindigde hij in zijn eerste profkoers als elfde.

‘Bijna top tien, het scheelde twee seconden’, lacht de jongeling als we hem nog eens wijzen op die goede prestatie. ‘Ik ben er wel tevreden over hoe het daar ging. Ik ging er eigenlijk zonder verwachtingen naartoe, want ik merkte wel dat het toch een ander peloton was dan in de koersen die ik gewend was. Iedereen kreeg gewoon zijn kans, omdat we er startten zonder echte kopmannen.’

Graat, die eerder in maart al het eindklassement van de Istrian Spring Trophy won, kon lekker mee met jongens als Domenico Pozzovivo en Mauro Schmid. ‘Het waren veel korte klimmetjes, terwijl de langere beklimmingen mij normaal beter zouden moeten liggen. Al bij al was het dus wel boven verwachting. Ik heb mijzelf wel een beetje verbaasd’, aldus de Nederlander, die wel het verschil merkte met de jongens die bovenin eindigden. ‘Ik kon wel volgen, maar die extra demarrage miste me nog. Mijn explosiviteit is nog niet al te goed, dus daar werk ik nog hard aan. Die korte inspanningen zijn nog niet mijn ding, maar ik kom wel goed mee. Ik heb nog genoeg tijd om daaraan te werken, dus ik denk dat ik met vertrouwen naar de toekomst mag kijken.’

Graat kreeg veel vertrouwen van Jumbo-Visma: ‘Soms dacht ik: we moeten het nog maar zien’

Voor de buitenwereld is hij misschien nog een onbeschreven blad, maar bij Jumbo-Visma hadden ze al langer het volste vertrouwen in het kunnen van Graat. ‘Ik moet zeggen dat de ploeg en ik het wel aan zagen komen. Ik had echte een grote stap gezet. Na een rustperiode stapte ik op mijn fiets en toen ging het plots allemaal heel snel’, legt hij uit. ‘Vervolgens heb ik een goede winter kunnen draaien en op de trainingskampen merkte ik toch al dat ik een serieuze stap had gemaakt en dat het wel eens een mooi seizoen zou kunnen worden. De ploeg gaf me daarin ook het vertrouwen en het gevoel dat het kon. Soms dacht ik dan: we moeten het nog maar zien. Maar ze hadden toch gelijk. Eén van de redenen daarvan is dat ik veel aan krachttraining heb gedaan.’

Dat de uit Maashees afkomstige Graat nog zo’n stappen kan zetten, is niet gek: hij fietst pas sinds 2019, nadat hij door een stevige enkelbandblessure tijdelijk niet kon voetballen. Om toch maar sportief bezig te blijven, kroop hij op de fiets. ‘Ik was wel al wielerliefhebber. Ik keek de koersen wel, maar vond het voetballen destijds toch wat leuker. Uiteindelijk liep het dus zo dat ik door mijn enkelbandblessure met mijn vader mee ben gaan fietsen, daar is de liefde toch wel ontstaan.’

‘Ik wilde heel graag blijven sporten en bezig zijn, dus toen stond ik ook alweer veel te snel op het voetbalveld. Dat was ook niet al te slim, maar ja… de laatste jaren heb ik geen voetbal meer aangeraakt. Ik kijk nog graag de wedstrijden, maar daar blijft het bij’, aldus de spontane coureur van de opleidingsploeg van-Jumbo-Visma. ‘Zes weken na die voetbalblessure mocht ik gaanfietsen. Eerst liep ik op krukken, dat weet ik nog wel. Toen ging ik een keer met mijn vader mee rijden, die wel vaker fietst met een paar vrienden. We hadden nog een oude mountainbike staan, daar ging ik dan op de weg mee fietsen met mijn vader. Uiteindelijk wilde ik ook wel zo’n wegfiets, dus die hebben we toen een tweedehands gehaald. Vanaf dat moment werd het heel serieus’, lepelt Graat zijn historie soepel op.

‘Het is wel speciaal dat het zo snel is gegaan, ook omdat het in coronatijd was’, vervolgt Graat. ‘Ik deed eens mee aan een Zwift-wedstrijdje, waar ik derde werd achter Loe van Belle en Jesse Kramer. Die zitten nu ook bij mij in de ploeg, dus dat was ook wel grappig. Toen werd ik uitgenodigd voor een testdag in Zuid-Limburg, waar bleek dat ik ook wel aardig snel omhoog kan rijden. Jumbo-Visma kreeg toen een belletje: deze renner zit pas net op de fiets en kan al lekker trappen’, lacht hij. ‘Zodoende werd ik uitgenodigd en ontstond het contact. Je zou dus wel kunnen stellen dat ik zonder dat Zwift-wedstrijdje hier nu niet had gezeten. Soms moet je geluk hebben.’

Graat merkte dat hij soms nog wat te soft was in het peloton

Was corona dan een voordeel of juist een nadeel? ‘Als junior heb ik heel weinig koersen gereden. Daar baalde ik dit jaar eigenlijk toch wel van, want je merkte dat het koersen in een peloton of afdalen nog niet altijd van harte ging. Dat waren dingen die ik als eerstejaars junior wel bij had kunnen leren, maar nu kan ik er alsnog wel aan werken. Oefening baart kunst, zeggen ze dan. Dat gaat nu gelukkig wel heel goed.’

‘Het was niet dat ik angst had, maar ik was misschien wat te soft’, legt Graat uit. ‘Je wilt niet vallen, dus bepaalde risico’s nam ik niet. Nu doe ik dat ook niet echt, maar mijn techniek is ook beter geworden. Dat helpt ook mee. Daarnaast: als je goede benen hebt, gaat het koersen in een peloton ook een stuk makkelijker’, aldus de rasklimmer. ‘In Parijs-Roubaix zul je me echter niet snel zien.’

Dat hoort allemaal bij het ontwikkelproces van Graat, die de grote stappen die hij momenteel zet deels kan relateren aan zijn nog prille fietsloopbaan. ‘Afgelopen jaar heb ik eigenlijk pas voor de eerste keer een heel seizoen gedraaid. Aan het einde was het beste er dan wel vanaf, maar ik ben wel sterker teruggekomen. Doordat ik zo laat ben begonnen met fietsen, kan ik die stappen hopelijk dus nog verder maken. Ik kan sowieso nog heel veel ervaring opdoen, ook qua koersinzicht.’

Bij Jumbo-Visma zit hij alvast op het goede adres voor die ontwikkeling als coureur. ‘‘We bekijken het stap voor stap. We hebben nu bijvoorbeeld een stap kunnen zetten, dan gaan we pas ook naar de volgende. Ik vind het heel fijn dat ze mij zo de tijd geven, die aanpak spreekt me aan. Er wordt niet veel druk op mij gelegd, maar ik kreeg wel gewoon de kans in bepaalde koersen. Ik ben wel fan van die aanpak.’

Dat hij nu ook heeft mogen proeven van de profs in de Wielerweek van Coppi en Bartali, is daar een voorbeeld van. ‘We hebben in januari wel een trainingskamp met de profs. Jumbo-Visma doet dat heel goed. Ook als je kijkt naar programma’s: ik heb nu goed gereden de afgelopen wedstrijden, maar we pakken het gewoon rustig aan. Dat is wel heel erg fijn en het geeft heel veel vertrouwen, dat je ook op die manier stappen maakt.’

Eigenlijk zou Graat zelfs al zijn opwachting maken in O Gran Camino, een koers die Tourwinnaar Vingegaard namens Jumbo-Visma won. ‘Dat ging uiteindelijk wegens redenen niet door. Dat was wel een baalmoment, maar ik heb er vertrouwen in dat die kans nog wel een keer komt. Dat komt wel goed. Als je met iemand als Jonas samen mag koersen, is dat supergaaf. Daar kun je echt veel van leren. Dat is ook het voordeel van het Jumbo-Visma Development Team, dat je die wedstrijden met de profs kan rijden. Als je dan ooit een stap kan maken, heb je toch al mooi die ervaringen. Ik ben er dan ook heel blij mee dat dat kan bij deze ploeg’, aldus Graat. ‘Het was voor mij ook al een droom om bij deze ploeg te rijden. Vroeger keek ik de Tour voor Rabobank en Belkin. Toen ik het aanbod kreeg, hoefde ik dus ook niet lang na te denken.’

Graat hoopt op deelname aan Baby Giro en Tour de l’Avenir

Wat mogen we op korte termijn en lange termijn dan nog van deze ruwe diamant verwachten? ‘Specifieke doelen voor dit jaar heb ik nog niet gesteld. Ik ga – als het goed is – de Baby Giro en Tour de l’Avenir rijden, dus dat zijn koersen waar ik het wel goed wil doen. We hebben daar ook heel veel andere goede renners voor, die ik ook wil helpen. Dat is ook heel waardevol, temeer omdat ik nog altijd maar tweedejaars ben.’

Na zijn klinkende zege in de GP Palio del Recioto van dinsdag, zien we Graat snel weer dicht bij huis in actie. 'Woensdag kom ik terug uit Italië, om zaterdag direct Luik-Bastenaken-Luik voor beloften te rijden. Dat zijn heel mooie wedstrijden, dus daar probeer ik ook naartoe te pieken’, aldus Graat, die naar dezelfde middelbare school ging als Mike Teunissen en Wout Poels.

En zijn vader dan, die als eerste voelde wat zijn zoon allemaal kon op de fiets in 2019? ‘Die gaat graag nog eens mee, als ik ga losfietsen. Hij had ook al snel door dat ik te snel ging voor hem, haha. Ik ging wel eens mee met hem en zijn fietsvrienden naar Limburg, maar dat was voor hen en voor mij eigenlijk helemaal niet leuk. Ik moest namelijk alleen maar boven wachten, haha’, sluit de immer vrolijke Graat af met een glimlach.

Tom van der Salm (Twitter: @TomvanderSalm) | e-mail: t.vandersalm@indeleiderstrui.nl)