Interview | Vader krijgt bij Jumbo-Visma snelcursus: 'Heb in mijn eerste Strade zoveel verkeerd gedaan'

Als we hem zo zien zitten in het Toscaanse zonnetje, zou je niet denken dat hij een klein jaar eerder voor zijn leven vocht na een keiharde crash in de Ronde van het Baskenland. Milan Vader begon in 2022 aan avontuur op de weg bij Jumbo-Visma, maar revalideerde het overgrote deel van het jaar van zijn verwondingen. In 2023 vervolgt de 27-jarige Nederlander zijn route naar succes op de weg, met de mountainbike-ambities op een iets lager pitje.

Nadat Vader top tien had gereden bij de Olympische Spelen in Tokio, was zijn ambitie meteen om drie jaar later in Parijs 2024 voor het podium te gaan. De overstap naar Jumbo-Visma paste daar perfect bij. Hij zou zichzelf als wegrenner kunnen gaan ontdekken en de ruimte krijgen om zich optimaal voor te bereiden op de Spelen van volgend jaar. De situatie is twee jaar na de Spelen in Tokio volledig anders. Vader crashte in Spanje en miste een volledig mountainbike-seizoen, Mathieu van der Poel scoorde ook al geen punten door rugproblemen en de focus op de weg. Gevolg: Nederland moet serieus gaan strijden om überhaupt één Olympisch ticket bij het mountainbiken af te dwingen, laat staan twee.

'Ik wil het geen probleem noemen, maar wel een grote uitdaging', zo zegt Vader erover in gesprek met In de Leiderstrui. 'Vorig jaar maakte ik me daar ook echt wel druk over en had ik echt behoefte aan een planning: hoe gaan we dat aanpakken?' De crash in het Baskenland veranderde alles. 'De bondscoach (Gerben de Knegt, red.) heeft vooral benadrukt dat ik rustig aan moet doen en eerst maar eens moeten kijken hoe ik op mijn eerste mtb-wedstrijd reageer. Ik kon na het ongeluk niet eens meer lopen, dus het is al heel wat dat ik zover ben. Mijn laatste mtb-wedstrijd is al een tijdje geleden, dus het is lastig te zeggen hoe ik daar op ga reageren.'

Het zorgt ook voor rust in het hoofd, want Vader heeft de Olympische Spelen nog wel op zijn lijstje staan, maar rood omcirkeld is 'ie niet meer. 'Ik maak me inmiddels geen zorgen meer, dat is verloren energie. Er is ook een scenario dat er niemand gaat naar de Spelen bij het mountainbiken, daar ga ik me niet onnodig druk over maken. Wat zou ik er nu aan kunnen doen? Als de eerste wereldbekerwedstrijd goed gaat, wordt het makkelijker om naar Parijs te willen en anders niet. Ik heb het op de weg ook super naar mijn zin en daar zit een stijgende lijn in. Ik vermaak me daar prima en heb genoeg mooie doelen te stellen. Na de voorjaarsklassiekers gaat de knop om en gaan we ons focussen op de mtb, eerder niet.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Milan Vader reed bijna top tien in Tour Down Under...

Eerst maar eens de weg, want daar gaat Vader in 2023 vooralsnog hartstikke goed. Hij maakte eind vorig seizoen reeds zijn rentree in de CRO Race en trok na een goede winter met Jumbo-Visma naar Australië. Daar werd hij zestiende in de Schwalbe Classic en reed hij uitstekend in de Tour Down Under. Vader eindigde uiteindelijk als 25e, maar speelde tot op de slotdag mee om een stevige plek in de top tien.

Twee maanden na die koers, op een terras in Toscane, geeft Vader toe dat er in de Tour Down Under meer in had gezeten. 'Ik begon daar zonder verwachtingen. Je kunt dus dan ook niet zeggen dat het boven verwachting goed ging, maar het viel niet tegen. Ik reed in dienst van Rohan (Dennis, red.), maar die had een slechte dag en toen zei hij dat ik voor eigen kans mocht gaan. Ik had een goed gevoel, het was alleen zonde van de slotdag. Toen kon ik nog top vijf rijden en de hele ploeg reed voor mij, maar ik was iets te gretig in de finale en zat te kort op het wiel van Simon Yates. Hij gooide z’n fiets naar achteren en tikte zo mijn voorwiel weg.'

Vader viel, kwam op anderhalve minuut van de winnaar binnen op de slotklim en zag zo een goed klassement als sneeuw voor de zon verdwijnen. 'Maar los van dat was het positief', glimlacht hij. Vanuit Jumbo-Visma was de feesback ook meteen goed, want ook zij hadden niet verwacht dat Vader in z'n eerste rittenkoers van 2023 meteen zo sterk zou acteren. 'Er kwamen goede geluiden na Tour Down Under, dat was alleen maar fijn. Het gaat weer de goede kant op en dat heb ik ook zeker gehoord van de ploeg.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Vader kijkt uit naar 'ontdekkingstocht'

Wat werd en wordt er dan precies verwacht van Vader in 2023? Hij weet het zelf eigenlijk ook niet precies. 'Het was voor iedereen even afwachten. De testen in december zagen er goed uit, maar hoe dat dan in een koers gaat zijn, dat wisten we niet. Aan de ene kant hadden we dus dat herstelproces wat nog een beetje onzeker was en aan de andere kant is het een stukje ervaring wat ik vorig jaar heb gemist, doordat ik niet veel wedstrijden heb kunnen doen. Dat proces heb ik nu weer opgepakt. Ik ben echt nog niet klaar met leren. Als ik nu vergelijk met vorig jaar, dan begrijp ik het allemaal al veel beter en weet ik wat er gaat komen in zo’n koers. Het is nu zaak om het inzien van situaties te koppelen aan acties die je moet ondernemen.'

Wat hij daar precies mee bedoelt? Vader legt uit: 'Vorig jaar was ik nog heel erg bezig met mijn eigen bubbeltje en nu merk ik al beter wat er om mij heen gebeurt. Dat snel beter worden zit ‘m wel echt in dat beetje ervaring op de weg. Vorig jaar reed ik in Strade Bianche mijn tweede wegkoers en als ik daar nu aan terugdenk, dan heb ik zoveel verkeerd gedaan. Ik wist niet hoe ik mijn energie moest verdelen over zo’n lange rit, ik reed op de verkeerde momenten naar voren en was nog veel te veel bezig met jasje aan-jasje uit. Dan stopte ik om te plassen, reed ik terug naar het peloton en deed ik dan mijn jasje uit en moest ik die naar de auto brengen.'

Het zijn koersdingen, maar ook qua profiel moet Vader in 2023 nog op zoek naar wie hij nu eigenlijk is. 'Dat zijn we nog aan het ontdekken. We zijn die ontdekkingstocht in 2022 wel gestart, maar die duurde niet zo lang', zegt hij met gevoel voor humor. 'Wat we bijvoorbeeld in Australië weer hebben gezien, is dat die klimmetjes van maximaal acht minuten mij wel goed liggen. Dat past ook wel bij mijn profiel als mountainbiker. Misschien dat het die richting opgaat, met de Ardennenklassiekers. Mijn langste klim in koers is twintig minuten, maar een Alpencol heb ik nog niet gedaan.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Vader krijgt kans in klassiekers, grote ronde 'gaan we later bekijken'

Het is bijster interessant om naar te luisteren, want hoewel Vader al 27 jaar is, praat hij over wielrennen alsof hij het meeste nog moet leren. En zo is het uiteindelijk ook, daar hij voor 2022 nooit op de weg koerste en fulltime mountainbiker was. 'Er zijn meerdere wedstrijden waar ik heel erg naar uitkijk. De voorjaarsklassiekers in de Ardennen staan op het lijstje, daar werk ik graag naartoe. Voor de Amstel Gold Race sta ik erop en bij de andere klimklassiekers sta ik bij de laatste acht, dat is nog niet honderd procent zeker. Die keuze maken ze pas later.'

Het zijn allemaal koersen die Vader voor het eerst gaat doen. Vorig jaar reed hij alleen de Ronde van Valencia, Strade Bianche, het Baskenland en de CRO Race. Verwachtingen? Nee, dat niet. 'Mij is niet verteld welk resultaat ik waar moet rijden, ik word vooral goed geholpen in mijn leerproces. Ik krijg veel steun om mij heen en als ze zien dat er vooruitgang in zit, is dat alleen maar goed. Ik ben echt wel bezig met de toekomst en heb wel ideeën over wat ik zou willen, alleen mijn beleving van de sport is na het ongeluk wel iets relaxter. Ik leg mezelf misschien iets minder onnodige druk op. Ik focus me vooral op het beter worden en dan komen de resultaten vanzelf.'

En zo staat Vader er tot slot ook in al het om een grote ronde gaat. Bij Jumbo-Visma zijn de plekjes duur, waardoor de Giro d'Italia en Tour de France sowieso uitgesloten zijn. De Vuelta a España is nog wel een optie, met een enorme longlist. 'Een grote ronde gaan we eventueel later bekijken. Tegen mij is gezegd dat ik goed mijn best moet doen en dan zien we wel. Ik zou tekenen voor een plekje in de Vuelta, dat zou ik hartstikke mooi vinden. Maar er staan twintig namen op de longlist. Dat is aan de ene kant ook de kracht van de ploeg en aan de andere kant het moeilijke: er zijn zoveel goede renners, probeer je daar maar eens tussen te wringen.'

Bram van der Ploeg (Twitter: @BvdPloegg | e-mail: b.vanderploeg@indeleiderstrui.nl)