Bart Lemmen 'snapte er geen klote van', maar rijdt met veel coaching en 'ultiem ego' toch bij Jumbo-Visma

Het was een grote verrassing toen Jumbo-Visma halverwege oktober de transfer bekend maakte van de 28-jarige oud-militair Bart Lemmen. Alhoewel… Een verrassing? Meerdere personen die de carrière van Lemmen van dichtbij mee maakte, zagen dit enigszins aankomen. In de Leiderstrui sprak met die personen en vroeg zich af: wie is die Bart Lemmen eigenlijk?

Om daar een antwoord op te krijgen, moeten we eerst terug naar de club waar het echt begon voor de huidige beroepsrenner: de Utrechtse Studenten Wieler Vereniging De Domrenner. Als ploeggenoot van Peter Jansen reed Lemmen in 2017 daar zijn eerste wedstrijdkilometers. ‘Via zijn vriendin Nienke kwam hij bij ons. Zij reed al bij de club en Bart wilde wel eens meetrainen’, legt Jansen uit.

Al snel begon Lemmen ook aan enkele criteriums mee te doen. En ook nog met succes: zo won hij al een aantal van zijn eerste koersjes, in de sportklasse categorie. 'Als iemand bij zijn eerste trainingen en wedstrijden meteen al meedoet met de besten, dan weet je dat iemand veel potentie heeft. Vanaf het begin fietste hij al best wel hard.'

Lemmen was helemaal nieuw in de wielerwereld: 'Hij snapte er geen klote van'

Hij kwam terecht in een app-groepje waarin een aantal amateurwielrenners weleens afspraken om een trainingsritje te doen. ‘En daar begon ons contact’, vertelt Jelmer Nuijten, sinds dat moment een van de beste vrienden van Lemmen. ‘Ik heb toen lange tijd met Bart op kop gereden, omdat de rest het tempo niet echt aankon. Onze gesprekken gingen vooral over hoe het wielrennen werkt. Bart snapte er namelijk geen klote van.’

Nuijten kan zich een vraag nog goed herinneren: ‘Ze kunnen toch gewoon harder fietsen?, vroeg Bart zich dan af als hij het had over zijn gewonnen criterium. Hij snapte niet dat anderen niet harder konden. Daarna stelde hij de vraag hoe het is als elite-renner. Hij kreeg namelijk een hoop praatjes over zijn prestaties - hij was toen voor het eerst Nederlands kampioen bij de militairen geworden. Bart had geen idee, dus ook niet over welke categorie het jaar nadien bij hem zou passen. Ik vroeg toen aan hem: je gaat volgend jaar toch gewoon bij de elite koersen? Het slaat nergens op als je weer amateur blijft.’

Tekst loopt hierna verder...

En zo geschiedde. Nuijten wist Lemmen zodoende in september 2017 over te halen om vanaf 2018 in de elite-categorie uit te komen, de categorie waarin Nuijten zelf ook koerste. En dat zou Lemmen gaan doen voor dezelfde club als vriend Nuijten, bij wielerverenging West-Frisia uit Enkhuizen. ‘Jelmer zei meteen dat Bart het niveau wel zou aankunnen’, herinnert Tino Haakman zich meteen. Haakman, dé drijvende kracht en ploegleider van de West-Friese club, begon zijn uitslagen tot dan toe te bekijken. ‘Ik zag meteen dat het een winnaar zou zijn.’

Maar ook bij de eerste teamtrainingen in het Noord-Hollandse landschap zag Haakman meteen dat er meer in de militair zou zitten. ‘Zeker qua plezier stak hij erboven uit, maar ook met gretigheid en zijn competitieve ingesteldheid.’ Alleen zijn beroep als militair zat hem in de weg, vond zijn oude ploegleider. ‘Hij kon natuurlijk weinig trainen. Als hij dan eventjes iets meer trainde, van vier uur naar bijvoorbeeld acht uur in de week, dan kon hij al serieus meedoen om de prijzen. Ik heb toen al gezegd dat hij minstens pro-continentaal waardig zou zijn.’

Lemmen als 'Roglic van Nederland': terechte bijnaam?

Het zou tot het jaar 2021 duren voordat Lemmen zich echt aan het venster drukt als beste clubrenner van Nederland, door de landelijke Topcompetitie te winnen. Wielerhistorie, want nog nooit won een clubrenner deze reeks met Hollandse koersen. In een videoreportage van NH Sport begon Lemmen wat te lachen, toen hem gevraagd werd wat deze zege betekende: ‘Dat ze me eerder hadden moeten oppikken’, aldus de Utrechter die met ‘ze’ de continentale ploegen bedoelde. ‘Ik denk dat ik wel potentie heb’, vervolgde hij zijn antwoord op een serieuzere toon.

Bij die laatste koers in de Topcompetitie, de Zeeuwse kasseiklassieker Omloop van de Braakman, was Haakman de trotse man achter het stuur: ’Wat Bart goed kan, is onbegrensd denken. Weinig clubrenners denken van te voren dat ze kunnen winnen, Bart wel.’ Haakman gaf Lemmen zelfs een bijnaam: de Roglic van Nederland. ‘Overal zie je dat er steeds jonger wordt geselecteerd. Maar er zijn ook gewoon zij-instromers. Roglic is er daar een van, en Bart ook. Maar het is net als Roglic ook gewoon een heel allround-renner.'

‘Daar ben ik het niet mee eens’, is Nuijten duidelijk als het over zijn bijnaam gaat. ‘Qua wat hij kan is hij wel te vergelijken, maar Bart kan beter sturen.’ Naast het zijn van ploeggenoten en vrienden, werd Nuijten, tevens ook bewegingswetenschapper, de trainer van Lemmen. ‘Pas in zijn laatste jaar bij West-Frisia kwam er wat ritme in en zijn wij samen gaan werken. Daarvoor zat hij nog in de studentenvibe.’

Tekst loopt hierna verder...

Lemmen als persoon: 'Ultiem ego georiënteerd'

Meerdere ploegen zaten achter Lemmen aan. Haakman hielp hem daarbij, door onder meer managers en contacten in het profpeloton te benaderen. 'Bart had renners nodig tegen wie hij opkeek, dus heeft hij voor VolkerWessels gekozen,' legt Nuijten uit. 'Daar kon hij het heel goed vinden met Peter Schulting, of een Coen Vermeltfoort. Hij hechtte veel waarde aan hun mening en luisterde ook goed naar hun.'

Nuijten zou zijn vriend het best omschrijven als ultiem ego georiënteerd. 'Hij wil graag de bevestiging dat hij iets goed kan, dat vindt hij belangrijk om te horen. Niet zozeer uit onzekerheid, daar heeft hij geen last van, maar hij heeft een ultieme bewijsdrang.' Daarbij komt ook het sterkste punt van Lemmen als renner naar boven. 'Bart is bereid er voor te werken, super gedisciplineerd. Hij heeft totaal geen moeite om aan de lange termijn planning te houden.'

Op het podium met Van der Poel, Lampaert had moeite om Lemmen terug te halen

In zijn eerste seizoen op continentaal niveau liet Lemmen andermaal zien te kunnen winnen. Een nieuwe Limburgse klassieker schreef hij op zijn naam, de Ton Dolmans Troffee, door samen met ploeggenoot Schulting de finish te passeren. Als klap op de vuurpijl miste hij maar nipt het podium tijdens het Nederlands kampioenschap op de VAM-berg. Daar werd hij vierde, achter winnaar Pascal Eenkhoorn (Jumbo-Visma), Daan Hoole (Trek-Segafredo) en nummer drie Taco van der Hoorn (Intermarché-Wanty-Gobert).

Ook het najaar van de een meter tachtig lange coureur was opzienbarend. In de stadsprijs Geraardsbergen bereikte hij het podium, samen met de broers Mathieu en David van der Poel. 'Aan het einde van het seizoen reed hij gewoon knetter hard', concludeert zijn trainer Nuijten. 'Een Yves Lampaert (Quick Step-Alpha Vinyl) moest alles eraan doen om Bart, als conti-renner, niet bij de kopgroep te laten komen.'

Tekst loopt hierna verder...

Het zoeken naar een nieuwe ploeg begon. Want, zo dacht Nuijten: 'Als die gast geen prof wordt, is dat toch best wel raar? Maar veel ploegen waren terughoudend vanwege zijn leeftijd.' Het lukte toch. Na meerdere mailtjes te hebben verzonden, kreeg Lemmen van een ploeg een positief antwoord. Vanaf 2023 zou hij uitkomen voor het Amerikaanse pro-continentale team Human Powered Health.

Gefrustreerde Lemmen: bij welke ploeg blijft hij prof? 

Daar begon Lemmen zich eind februari al te meten met de WorldTour-pro's. In de tijdrit van O Gran Camino, de Spaanse rittenkoers waarin Jonas Vingegaard (Jumbo-Visma) alle drie de verreden etappes won, klokte de Nederlander de vierde tijd, achter Vingegaard, Rohan Dennis (Jumbo-Visma) en Will Barta (Movistar). 'Bij deze ploeg verbeterde Bart nog steeds, maar vooral op andere gebieden.'

Met name het reizen naar koersen toe begon een rol van betekenis te spelen in de eerste seizoenshelft. 'Hij werd vaak ziek toen hij moest reizen naar andere landen of continenten', weet Nuijten. 'Hij is daarna iets weerbaarder geworden. Maar ook qua inhoud is hij steady verbeterd. We hebben nog niet echt gespecificeerd, maar hij is over de hele linie beter geworden.'

'Bart snapte er namelijk geen klote van'

Nuijten spreekt over 'we', want ook bij Human Powered Health bleef hij als trainer verbonden aan vriend Lemmen. Alles leek voortvarend te gaan, zeker na een nieuwe vierde stek op het Nederlands kampioenschap, achter Dylan van Baarle en Olav Kooij (beiden Jumbo-Visma) en Mathieu van der Poel (Alpecin-Deceuninck). Maar dan komt zijn werkgever met slecht nieuws: de ploeg gaat ermee stoppen.

'Bart had inmiddels al een manager, dus was ik er alleen als sparringpartner', aldus Nuijten. 'Hij was op een gegeven moment wel gefrustreerd, want hij dacht, wat moet ik nog beter doen om een andere ploeg te vinden? Toen kwam opeens Jumbo-Visma.'

Lemmen wordt ploeggenoot van Vingegaard, Van Baarle en Van Aert: waar ligt zijn grens?

En nadat die ploeg een gesprek had aangevraagd met Lemmen, is het volgens Nuijten snel gegaan. 18 oktober volgde dan het verlossende woord: vanaf 2024 is Lemmen een nieuwe aanwinst van een van de beste WorldTour-ploegen. 'We wisten wel dat als hij zo zou doorgaan, dat hij wel continentaal of pro-continentaal waardig zou zijn, maar Jumbo-Visma hadden weinig mensen verwacht', bekent oud-ploeggenoot Jansen eerlijk.

De logische vraag is dan: waar liggen de grenzen van Bart Lemmen? 'In de praktijk is hij nog geen jaar prof, dus dan kan je waarschijnlijk nog stappen maken', vervolgt Jansen. 'Het zal een ontdekkingsreis worden.' Daar is de West-Friese Haakman het mee eens. 'Sowieso qua trainingsjaren heeft hij niet zo veel staan, dus alleen al door de jaren heen wordt hij sterker. Ik ben erg benieuwd wat ze bij Jumbo-Visma met hem gaan doen en hoe ze hem als renner zien.'

Tekst loopt hierna verder...

De transfer van Lemmen naar het huidige Jumbo-Visma betekent ook een einde aan de samenwerking met trainer Nuijten. 'Als vriend ben ik hem gaan trainen, wat we in die tijd goed gescheiden konden houden. Hij gaat nu verder met een andere trainer, dus ik zie hem straks gewoon weer als vriend.'

Wat verwacht Nuijten van zijn vriend volgend jaar? 'Waar echt zijn grenzen liggen weet ik niet. Bart is wel iemand die redelijk weinig pech heeft en goed kan omgaan met tegenslagen. Hij kan goed relativeren en alles goed plaatsen. Maar de Tour gaat hij niet winnen. Hij is niet de nieuwe Roglic. Maar als Bart volgend jaar niet zijn eerste profzege pakt, ben ik verbaasd.'

Jesper Rasch (Twitter: @Jesper_Rasch) | Instagram: @Jesperrasch)