Gepasseerd voor de Tour: Hoe viervoudig winnaar Chris Froome een roepende in de woestijn werd

Het hing eigenlijk al tijden in de lucht. Hij presteerde niet naar behoren en was niet fit genoeg. Afgelopen jaren werd de inmiddels 38-jarige Christopher Froome nog voor zijn naam, faam en ervaring meegenomen naar de Tour de France door zijn ploeg Israel-Premier Tech. In de ijdele hoop op een opleving. Dit jaar is de viervoudig Tourwinnaar er niet bij. De superkampioen van weleer is voor het eerst in twaalf jaar bewust gepasseerd voor een Tourselectie. Dat is, ongeacht zijn rol in de wielerluwte, een nieuw signaal hoe ver Froomey is afgegleden. In aanloop naar het Froomeloze grand départ in Bilbao borrelt de behoefte op om te mijmeren over zijn gloriejaren alsmede zijn roemloze val.

Eind februari, het is de Ronde van Rwanda. Opeens is ie daar. Chris Froome rijdt aan de leiding gedurende de vijfde etappe, solo. Als ware het zijn beste dagen, op de Mont Ventoux of de Colle delle Finestre. Dan rijdt hij tweemaal lek, wordt bijgehaald en tuimelt het Rwandese skoekeloen in. Zijn inspanning is voor niets geweest. Andere toppers in de ronde rijden hem voorbij. Toppers met namen die voor veel wielerliefhebbers geen bel doen rinkelen, zoals Matteo Badilatti of William Junior Lecerf. Nee, ook in de Ronde van Rwanda valt voor Froome geen glorie te halen. Die februaridag resulteert niet in een opleving van de gewezen Tourwinnaar.

Bovenstaand verhaal klinkt als een koortsdroom of een stripverhaal. Stel je voor dat Lewis Hamilton tijdens een kleine wedstrijd in Koekwauzerveen voor het eerst in jaren een voorsprong van drie ronden pakt, tweemaal zichzelf in de prak rijdt en dan door andere, nietszeggende coureurs het grind in wordt gereden. Het koddige drama in Rwanda doet de naam van Chris Froome, viervoudig Tourwinnaar, geen goed. Bij ieder nieuwtje over zijn persoon zijn de reacties meelijwekkend en cynisch. Johan Bruyneel typeerde de zwanenzang van Froome als zielig, en riep de geboren Keniaan op tot stoppen. Stoppen, wat nou als dat, die enorm zware beslissing, niet op een hoogtepunt kan?

Tekst gaat verder onder de foto.

Froome geen gehekelde, dominante winnaar meer

Het hoogtepunt had een vijfde Tourzege moeten zijn, in de zomer van 2019. Het zwarte scenario dat volgde is bekend. De horrorcrash in de Dauphiné en het maandenlange, zo niet jarenlange herstel van een man van bijna 35. Een kampioen die voort pruttelt, tegen beter weten in probeert terug te keren naar vervlogen tijden en ongekend hoge wattages. Schier oneindige succesreeksen en memorabele overwinningen. Die worsteling, dat proces zonder eind, die tocht zonder hoogtepunten, maakte van Froome niet meer de gehekelde, dominante winnaar van zeven grote rondes. Nee, eerder een martelaar, een hardwerkende wielrenner die droomt van klein succes, zoals een etappezege in de Ronde van Rwanda.

Terug naar de succesjaren van Froome, zo tussen 2012 en 2018. Het is de periode waarin de Sky-train floreert. Getypeerd door een fietsstijl met als leidraad het trappen van wattages, die iedere peperdure renner uit de Britse formatie zo lang mogelijk kon produceren. Als robots rijden de knechten van de gele trui de berg op. De concurrentie volgt of sterft door ongeduldig koersgedrag, etappes liggen vaak de hele Tour lam. Het zijn misschien wel de saaiste Tour de Frances van de afgelopen decennia geweest. Chris Froome won er vier, terwijl Bradley Wiggins en Geraint Thomas ook een duit in het zakje deden. De Tour is in die jaren voorspelbaarder dan ooit.

Vanaf 2019 kantelt dit beeld. De Tour wordt spannender en attractiever. Egan Bernal wint in dat jaar de Franse drieweekse. Het gaat dan al lang niet meer over het wattagetrappen, het robotwielrennen en vooral niet meer over Chris Froome. Alsof hij met een ruk uit de tegenwoordige tijd van het wielrennen is verdwenen. Het is eerder de vraag of, dan wanneer Froome terugkeert. Niemand heeft het nog over een vijfde Tourzege, over een potentiële mederecordhouder van het aantal eindoverwinningen in Frankrijk. Nieuwe helden staan op, het voor Sky typerende koersgedrag wordt overschaduwd door spektakelrenners als Primoz Roglic en Tadej Pogacar.

Tekst gaat verder onder de foto.

Waarom verdergaan met dit leven als wielerprof?

Ondertussen keert Froome tijdens het coronajaar 2020 terug in koers. In amper een jaar is hij van grote klepper verworden tot pelotonvulling. Hij prutst zichzelf door de Vuelta van dat najaar heen. Eenmaal in Madrid geeft hij, verscholen achter een zwart mondkapje, een interview over zijn avontuur in Spanje. Over dat het fijn is een koers weer uit te rijden. Hij straalt zichtbaar. Froome eindigt die Vuelta als achtennegentigste. Het jaar erop biedt geen verbetering. In de Tour krijgt hij schijnbaar alleen vanwege zijn naam een startplek in de Tourselectie. Ieder camerashot van een lossende Froome bevestigt zijn geslonken statuur. De Tour besluit hij op plek 133.

Waarom verdergaan met dit leven als wielerprof? Een leven, zonder het succes dat je gewend was? Het moet de liefhebber in Froome zijn. De fietsfanaat die op zoek is naar dat ene gloriemoment en tegelijkertijd kan genieten van een mooie koers en een ereplaats. Zoals vorig jaar, op Alpe d’Huez. Daar werd Froome derde, en werkte hij zijn beste etappekoers in jaren af tijdens de Tour, totdat corona roet in het eten gooide. Die dag, daar onder de Alpenzon, zal hem hebben herinnerd aan de tijd vóór zijn succesperiode. Een periode waarin succes schaars was, maar het leven ook voldoening gaf. Velen zullen haast vergeten dat Froome ooit een anonieme renner was. Een coureur die lang wachtte op een doorbraak. Die uit de Giro werd gezet omdat hij zich vasthield aan een koersmotard.

Het maakt Froome tot een uniek figuur in de wielergeschiedenis. Een onwetende Keniaan die zich snel ontwikkelde tot een van de beste coureurs aller tijden, maar net zo snel en hard van zijn schavot kukelde. Tot een, iedere juli weer, gedoodverfde Tourwinnaar, die zijn laatste glorie-episode niet kon voltooien. Inmiddels is het bijna tien jaar geleden dat Froome op Ax-3-Domaines zijn eerste gele trui veroverde. In zijn typische stijl, met het hoofd gebogen, op de koffiemolencadans en met de ellebogen naar buiten. Nu is Froome er niet eens meer bij en kan hij geen rol meer spelen in welke voorbeschouwing dan ook. Het leven gaat door, zonder Froome in de Tour.

De tragiek van de val van een veelvraat is één der aantrekkelijkste aspecten van de topsport. Wat rest er nog? Komt er nog weer een opleving? En wat als stoppen op een hoogtepunt er niet meer in zit? Misschien wel de belangrijkste vraag is wat zijn afwezigheid in Bilbao bij de 38-jarige Froome zelf losmaakt. In een eerste reactie mixte hij teleurstelling met optimisme. In 2024 wil hij er opnieuw bij zijn. Hij lijkt echter niets meer dan een roepende in de woestijn. Iemand die zijn ambities en de realiteit van zijn fysieke vermogens uit elkaar ziet groeien, maar zijn doelen weigert op te geven. Eerst was het de vijfde Tourzege. Toen werd het de etappeoverwinning. Inmiddels lijkt welk doel dan ook niets meer dan wensdenken, overgoten met een saus van nostalgie.

Misschien zien we Froome nog terug in de Vuelta, of de Ronde van Rwanda. Op zoek naar die laatste triomf. Die laatste triomf, die meer dan ooit slechts een wazige illusie is.

Huub Mol