Legale en illegale doping, grote problemen in het peloton: 'Doping is zo wijdverspreid dat we het hebben gereguleerd'

De prestaties van de allergrootsten van het peloton wekken altijd argwaan op. Zo ook die van Tadej Pogacar en Jonas Vingegaard: Radio France zette vraagtekens bij de dominantie van de twee supercoureurs. In een onderzoek doet het Franse medium een boekje open over legale én illegale doping in de sport. EPO, ketonen, verdachte tasjes... Het is niet verdwenen, zo melden meerdere betrouwbare bronnen.

'Als we naar de farmacologie en de menselijke natuur kijken, zou het heel naïef zijn om te denken dat het wielrennen volkomen schoon is geworden', opent Olivier Rabin, directeur wetenschap en geneeskunde bij het World Anti-Doping Agency (WADA). 'We moeten uiterst waakzaam blijven met betrekking tot de mogelijkheden van atleten om toegang te krijgen tot nieuwe stoffen of nieuwe dopingmethoden.' Hij ziet dat de dreiging van doping 'veel reëler' is dan een paar jaar geleden. Zo zou gentherapie de boosdoener zijn. 'In de Verenigde Staten manipuleren biohackers genetische sequenties om ze aan dieren of mensen toe te dienen. Dit is de realiteit van de wereld waarin we leven en we moeten ons op deze dreiging voorbereiden.'

Genetische doping betekent ook de terugkeer van EPO. Erytropoëtine, zoals het stofje in zijn volledigheid heet, is iets wat natuurlijk in het lichaam voorkomt maar dat ook exogeen kan worden toegevoegd. Inmiddels zijn er talloze verschillende soorten. 'Normaal gesproken hebben we het vermogen om ze op te sporen', zegt Rabin. 'Maar het zijn er veel. Toen we 25 jaar geleden begonnen, werd er slechts één EPO vervaardigd. Tegenwoordig zijn er tientallen, zo niet honderden, over de hele wereld. Om u te vertellen dat deze generieke EPO’s allemaal detecteerbaar zijn zou een beetje pretentieus zijn.'

Lees verder onder de foto!

Testen op microdoses is de nieuwe grote stap naar schoon

Na de Festina-affaire en de zaak-Armstrong is de rel rond doping in de wielersport ietwat afgekoeld. Rabin stelt dat teams voorzichtiger zijn geworden: in plaats van drie keer per week een middel toedienen, doen ze dit nu elke dag: microdoses zorgen ervoor dat het opsporen moeilijker wordt. Guillaume Martin (Cofidis) ziet daar het effect van. In de laatste Vuelta a España werd hij op een dag om acht uur in de avond gecontroleerd. 'De volgende ochtend om 06.45 uur, ik lag nog te slapen, werd er opnieuw op mijn deur geklopt en dezelfde controleur kwam terug om een ​​urinetest te doen', vertelt hij. 'Vervolgens kwam ik erachter dat deze zeer nauwkeurige tests specifiek bedoeld waren om minidosis-innames bloot te leggen die heel snel uit het lichaam kunnen verdwijnen.'

Medicatie in het peloton is de norm geworden. De grenzen worden opgezocht: alles wat legaal is, wordt verkend door de teams. Een anonieme renner herinnert zich de kwantiteit aan medicijnen die werd aangeboden. 'In de bus van mijn oude team, in de ochtend voor de start van de koers, was er wat we de magische doos noemden', vertelt hij. 'We vonden paracetamol, cafeïne, theofylline (een ademhalingsstimulans) en thiocolchicoside (met ontstekingsremmende en pijnstillende effecten). renners mochten zichzelf er aan helpen. Het stoorde me, het paste niet bij me.'

Legaal, onverantwoord of illegaal? Ketonen zijn populair in het peloton

Een van de legale middelen die rap de ronde doet in het peloton is het flesje ketonen. Het middeltje zou de fysieke prestaties verbeteren, het herstel verbeteren en de renners mentaal scherper maken. Een beetje vaag, maar volgens meerdere studies bevorderen ketonen 'de concentratie van endogeen EPO': het volume van rode bloedcellen gaat omhoog. De UCI is bezig met een eigen onderzoek omtrent het middel, maar voorlopig raden ze het gebruik af. Die mening wordt gedeeld door het MPCC (Mouvement Pour Cyclisme Crédible). 'Het wordt gebruikt in het peloton, dat weten we. Maar wat ons betreft moeten we dat niet pikken', zegt Roger Legeay, voorzitter van het MPCC.

Meerdere teams hebben zich inmiddels aangesloten bij het MPCC, zo ook Franse teams als Decathlon AG2R La Mondiale en Arkéa-B&B Hotels. Die nemen de aanbevelingen van de bond vooralsnog niet heel serieus. 'Geen enkel team blijft gespaard van het ketonfenomeen. Inclusief degenen die lid zijn van de MPCC ', zegt een anonieme zaakwaarnemer. 'Het is zelfs medisch geregeld binnen de teams. De teams betalen de ketonen niet zelf, omdat het te duur is, maar regelen wel de inname.' Een flesje ketonen kost gemiddeld zo'n dertig dollar. Een fles per persoon, per koersdag: het tikt flink aan.

En daarom moeten de renners het zelf betalen, maar het proces wordt uiteindelijk geregeld door de ploeg, zo bevestigt een anonieme Franse coureur. 'Managers vertellen ons dat het beter is dat het gestructureerd gebeurt dan dat het op een wanordelijke manier gebeurt ,' legt hij uit. 'Maar het is precies hetzelfde argument dat we in de jaren negentig hoorden: doping is zo wijdverspreid dat we het hebben gereguleerd!'

Lees verder onder de foto!

Medische aandoeningen worden gebruikt als vrijbrief voor middelen

Wielrennen is een van de zwaarste sporten, en teams doen er alles aan om hun renners waar dan ook een voordeel te geven. Zo wordt er misbruik gemaakt van de TUE's, de Therapeutic Use Authorizations. Dit zijn vrijbriefjes die renners krijgen als zij aan een bepaalde medische aandoening lijden. Astma is zo'n aandoening, die vaak voorkomt, ook bij renners. Jean-Pierre Verdy, voormalig directeur van het Franse Antidopingagentschap, zag een bizar patroon. 'Ik realiseerde me dat 80% van de renners in het peloton astmatisch was en dat ze met hun TUE Ventolin konden nemen. Maar Ventolin, ingenomen in hoge doses, is anabool.'

Het aantal positieve tests is de laatste jaren op een zeer laag niveau: van de ruim duizend professionele wielrenners worden er jaarlijks maar vijf op heterdaad betrapt. Dat betekent niet dat er niets speelt, zo stelt Legeay. 'Armstrong werd in zijn tijd 500 keer negatief getest', denkt de voormalig renner hardop. 'En toch was hij de grootste valsspeler in de geschiedenis van alle sporten.'