Mathieu van der Poel: Italië en Frankrijk werden betoverd in jaar van hoge ups en diepe downs

Het wegseizoen zit erop en dus is het tijd om terug te blikken op een waanzinnig wielerjaar 2021. In zeven dagen tijd behandelen we de zeven beste renners van het seizoen, op basis van de UCI World Ranking. Vandaag: Mathieu van der Poel, zoals altijd een lust voor het oog, altijd in het offensief. Het leverde hem heel veel op, maar kostte hem ook enkele malen de kop.

Daar zit je dan

Daar zit je dan, verdwaasd om je heen te kijken, het zand nog op je gezicht. Vijf jaar. Vijf jaar lang had hij gewacht op dit moment. Ieder jaar werd hij een beetje beter, tot het moment dat hij begon te winnen. Er was de tegenslag van het coronavirus, waardoor de Spelen in 2020 niet door konden gaan. Wat nu? Gewoon doorgaan. Het ging lekker in de Tour de France, de aanpassing naar de MTB verliep soepeltjes. De benen draaiden en het parcours was op z'n maat. De verkenning ging goed, dat klimaat was geen probleem. Van der Poel kan wel tegen wat hitte.

En toen was daar plots de diepte, de afgrond waar nooit een afgrond was. Een plankje waar hij vanaf wilde rollen, veranderde in een diep gat, waarin hij een noodlanding maakte op z'n voorwiel. Terwijl Van der Poel een salto maakte door de lucht, stond wielerminnend Nederland te vloeken voor de televisie. Weg gouden droom, weg vijf jaar hard werken. De hele wereld vrat de soap na afloop als zoete koek. Een plankje dat er niet meer lag? Serieus? Vijf jaar wikken en wegen, disciplines combineren, winnen, winnen, winnen en alles teniet gedaan door een plankje?

Daar zit je dan, verdwaasd om je heen te kijken, het zand nog op je gezicht. 'Ik weet niet wat ik moet zeggen', stelde hij enkele uren later op social media. Niemand wist eigenlijk wat hij of zij moest zeggen. Stel het je voor, dat je blind een bubbelbad instapt, wetende dat je de bodem snel aan je voeten zal voelen. In plaats daarvan donder je naar beneden. Wat doe je dan?

Van der Poel deed het enige wat hij kon doen: uithuilen en opnieuw beginnen. Doelen verstellen richting Parijs 2024, als een nieuwe kans zich aandient op eeuwige roem. Dat Tom Pidcock bewees dat die arrogant pratende concurrentie uit Zwitserland wel meeviel, was louter als zout in de wond. Eentje voor de geschiedenisboeken, in het rijtje Sven Kramer en een verkeerde wissel. De enige hoop die Van der Poel zal hebben, is dat hij in tegenstelling tot Kramer die gewezen gouden plak wel nog ooit kan binnenslepen. En dat hij niet tot in de eeuwigheid wordt herrinnerd aan die ene zwarte dag in 2021.

Voor jou, Poupou

De weken voorafgaand aan de Spelen waren nog zo smooth verlopen. Van der Poel plande na een druk voorjaar een korte pauze in en richtte zich vervolgens op enkele mountainbikewedstrijden in mei, om punten te sprokkelen voor Tokio. Dat hij daar de vruchten van plukte in de Ronde van Zwitserland, was wel een understatement. Van der Poel won twee etappes en droeg met trots de leiderstrui. Een ideale prikkel richting de Tour de France, die twee weken later begon in Brest.

Van der Poel had er stiekem helemaal geen zin in. Die Tour verstoorde alleen maar zijn aanloop richting de Spelen, waar het allemaal moest gebeuren. Maar net als een sip kind in Smalland, krijgt de zin in spelen uiteindelijk toch wel de overhand. Het begon allemaal nog met een harde les 'Tour de France voor beginners' in de eerste etappe, waar Van der Poel bij een ideale punchaankomst een plekje of veertig te ver zat. Toen hij iedereen had ingehaald, was Julian Alaphilippe al gevlogen.

Zoals zo vaak in dit soort gevallen, doen de revanchegevoelens bij Van der Poel altijd z'n werk. Aankomst op Mûr de Bretagne een dag later, dat zal wel weer voor Alaphilippe zijn toch zeker? Nope. Van der Poel greep de eerste van twee beklimmingen van de steile Mûr al aan om te demarreren. Wat niemand toen wist, is dat hij de bonificatieseconden die hij daar pakte, later kon gebruiken.

Niemand hield er rekening mee, want normaal gesproken verspeel je je kansen als je te vroeg aanvalt en je uiteindelijk wordt ingerekend. Maar Van der Poel is niet voor niets een fenomeen. Hij viel gewoon nog een keer aan, toen de rest naar elkaar zat te kijken. En weg was hij. Dit kon hij toch nooit volhouden, toch!? Wel dus. Het geel lonkte, Van der Poel trok z'n lip nog eens op en dan weet je: de rest is verloren. Ritwinst en geel viel hem ten deel, maar dat boeide hem geen reet. Op de finishlijn wees zijn vinger naar de hemel. Voor jou, Poupou. De tranen na de meet vertelden het hele verhaal.

Grinta spuit uit de oren

Van der Poel of Alaphilippe? Het werd een tweestrijd in Siena, zover was toch wel duidelijk. Nog één loeisteile muur naar het plein, wie had er na zo'n dag vol aanvalsgeweld nog iets in de tank? Had Van der Poel zijn kruid niet verschoten, door in de finale ongehoord hard weg te scheuren op een steil stuk gravel? Hij kreeg Alaphilippe mee, en Egan Bernal hing er nog aan. Was de wereldkampioen wel te kloppen? Hij beantwoordde de bizarre versnelling van Van der Poel toch vrij eenvoudig, uiteindelijk. Die muur in Siena, daar had de kopman van Alpecin nog niet veel ervaring mee. Het was pas z'n tweede Strade Bianche.

De muur was daar. Wie daar omhoog kijkt, zou het liefst spikes onder z'n fietsbanden binden. Het is zo steil dat als je van de fiets moet, je er nooit meer op komt. Van der Poel en Alaphilippe kijken naar elkaar, Bernal is allang gezien. Julian wil wel pokeren, hij heeft nog een double pair achter de hand, hij wil er wel voor sprinten. Dan gooit Van der Poel, veel eerder dan verwacht, z'n fiches op tafel. Hij gaat all-in met een straight flush in z'n kuiten. Het is adembenemend en tegelijkertijd afschrikwekkend om te zien hoe hard Van der Poel wegrijdt van z'n rivaal. Alaphilippe lijkt stil te staan bij ieder stamp op de pedalen van die arme Canyon. Strade Bianche is binnen, maar de manier waarop, daarover zal nog jaren worden nagepraat.

De grinta spuit in de eerste drie maanden uit de oren bij Van der Poel, die een vrijwel vlekkeloze crosswinter bekroont met een wereldtitel aan de kust in Oostende. Wie hem daar al bezig zag op de loeisteile brug, wist al wel wat er komen ging. De boog stond zo strak gespannen, dat Van der Poel meteen ook won na een epische waaieretappe in de UAE Tour. Helaas voor hem moest Alpecin-Fenix vervolgens naar huis vanwege een positieve coronatest binnen het team. Het Italiaanse voorjaar kwam echter niet in gevaar, wat heet. Van der Poel trok in de vorm van z'n leven naar de Tirreno-Adriatico, in wat de totale climax van zijn eerste kwartaal bleek te worden.

Daar waren ze weer, de revanchegevoelens. Van der Poel in deze vorm kon niet verliezen. Toch gebeurde het, op een punchaankomst in rit twee van de Tirreno. Hij had zich laten aftroeven, omdat hij zat te slapen. Dat mocht niet weer gebeuren. Zijn vreugdekreet na de derde etappe klonk door tot in IJsland, nu was het wel raak in een aankomst heuvelop. Alaphilippe en Van Aert werden erop gelegd. De adrenaline en koerslust waren echter zo hoog, dat Van der Poel zich niet kon bedwingen. Hij ging in een kletsnatte vijfde etappe bijna vanuit de start aan en reed iedereen op een bult. Op een ongelofelijk lastig slotcircuit stampte hij solo het asfalt uit de straat, totdat daar plots de man met de hamer was. Z'n gezicht werd rood, z'n mond van door pijn doordrongen. Wat nu? Tadej Pogacar kwam nog ontzettend dichtbij, maar Van der Poel sleepte zich met z'n laatste pedaaltrap naar de zege. Na de finish stortte hij in elkaar en stond hij minutenlang niet meer op. Hij was diep gegaan, té diep, zo bleek achteraf...

Verslagen, verkrampt en uiteindelijk opgestaan

Had ik het maar niet gedaan... Waarom moest ik nu zo nodig in de Tirreno? Zou Van der Poel het gedacht hebben, toen hij in het Vlaamse voorjaar voelde dat hij het nét niet had? Hij klopt Kasper Asgreen op 99 van de 100 dagen met z'n ogen dicht in de sprint. Duizend watt? Eitje! In de Ronde van Vlaanderen was het anders, klapten ineens de benen vol toen Van der Poel aan een sprint aan 1200 watt zat te denken. In niets leek dit scenario eraan te komen, want hij had op de klimmetjes indruk gemaakt, alsof hij z'n Strade-benen nog steeds had. Aan de meet bleken ze toch een paar procentjes minder.

Was hij genekt door de Tirreno? In de E3 Saxo Bank Classic konden hij en Van Aert zich nog verschuilen achter het excuus dat ze naar elkaar hadden zitten kijken. Een offday in Dwars door Vlaanderen, dat kon toch gebeuren? Toch ontbraken de zeges, juist in de klassiekers waar Van der Poel doorgaans op z'n best wil zijn. Die tweede plek in de Ronde was even niet te verteren, al zei niemand in z'n directe omgeving hardop waardoor dat misschien wel had kunnen komen.

We schrijven augustus 2021, de Olympische Spelen zijn net achter de rug. Rug. Stomme rug. Pijn aan de rug. Geen Benelux Tour, maar rust voor de rug. Hij had er naar eigen zeggen voor de Spelen al last van, dus aan die valpartij in Tokio kon het niet liggen. Vocht tussen de ruggenwervels en een hernia, het najaar dreigde in de soep te lopen... Pas in september stapte hij weer op in de Antwerp Port Epic en hij won meteen. Zou het dan toch nog goed komen?

Nee dus. Hij bleef er opvallend koel onder, maar dat hij op het WK in Vlaanderen niet z'n beste zelf kon zijn, dat stak natuurlijk bij een grote kampioen als Van der Poel. Hoe moest dat nu voor Parijs-Roubaix? Was de rug oké? Had hij wel genoeg ritme? Zoals alleen Van der Poel dat kan, stond hij in de helse moddereditie in Frankrijk op. Hij beukte en sleurde over de kasseien, het boeide hem geen hol wie er in z'n wiel zaten. Zo hard mogelijk naar de finish, nog één keer laten zien uit welk hout hij gesneden is. Het was er net iets te veel aan, want Sonny Colbrelli legde hem erop in de sprint. Toch te weinig voorbereiding? Toch te veel gedaan? Het kon Van der Poel niet bommen. Hij was trots op de manier waarop hij had gekoerst, een perfecte handtekening onder een bizar druk en succesvol jaar. Een jaar vol hoge ups en diepe downs. Maar vooral een jaar om maar weer eens ongelofelijk trots op te zijn.

Bram van der Ploeg (Twitter: @BvdPloegg | e-mail: b.vanderploeg@indeleiderstrui.nl)