Thomas De Gendt: alternatieve Belg die de juiste ontsnapping veel mooier vond dan een klassement

2024 was voor veel renners het laatste koersjaar in het professionele wielrennen. Zo ook voor Thomas De Gendt. De Belg, die het grootste deel van zijn carrière voor Lotto Dstny en voorgangers reed, kan na een fraaie loopbaan met vele hoogtepunten tevreden met pensioen. In de Leiderstrui blikt nog één maal terug op de daden van de eigenzinnige De Gendt, die in aanraking kwam met de klassementen, maar daar later juist ver weg van bleef.

De Giro van 2012 is een gekke. Al bijna drie weken is de roze ronde een tweestrijd tussen een Canadese laatbloeier, die gek op zijn fiets zit en de schade telkens moet beperken achter een Spaanse springveer. Ryder Hesjedal en Joaquim Rodríguez geven elkaar steeds maar weinig prijs. Hesjedal gokt op de tijdritten, terwijl Rodríguez juist seconden sprokkelt op de aankomsten bergop. Het stuivertje wisselen duurt voort. En dan is het tijd voor etappe 20.

26 mei 2012, een vreselijke bergrit wacht de renners nog op de voorlaatste dag van de Giro. Thomas De Gendt staat op dat moment in de tweede helft van de top tien van het klassement, op 5.40 minuten van de leiderstrui. Min of meer per ongeluk. Hij demarreert en komt in de vroege vlucht van de dag terecht. Op de Mortirolo krijgt hij een flinke zet in de rug van ploeggenoot Matteo Carrara. Ga maar, Thomas. En Thomas Ging...

Lees verder onder de foto

Thomas De Gendt: een man die al vroeg zijn dagen uitkoos

De in Sint-Niklaas ter wereld gekomen De Gendt wordt in 2006 prof, bij het kleine Unibet-Davo. Geen ploeg uit de bovenste regionen van het wielrennen, en het duurt dan ook even voor de Belgische tijdrijder zijn neus aan het venster steekt. Dat lukt zo her en der al vroeg. In de Thüringen Rundfahrt van 2007 wint hij bijvoorbeeld een etappe, na een sprint van een klein groepje. Nog meer kort in de uitslag? Onder anderen Tony Gallopin en Steven Kruijswijk, twee sterke generatiegenoten.

Vanaf 2008 gaat de zegeteller lopen en het is direct duidelijk dat de Belgen met De Gendt vooral een sterke allrounder hebben. Hij wint sprintklassementen op de gekste plekken, zoals in de Algarve, namens zijn nieuwe ploeg: Topsport Vlaanderen. Door zijn veelzijdigheid maakt hij een transfer naar Vacansoleil-DCM, een ploeg die met wildcards naar grote rondes mag trekken. Daar komt hij terecht in een groep met onder meer Lieuwe Westra en Johnny Hoogerland. Later beschreven als een groep vrienden, waar De Gendt misschien wel op zijn best was.

Wat leverde deze transfer De Gendt op? Een heleboel. Vacansoleil startte in wedstrijden waaraan zijn oude, kleinere ploegen niet meededen. Vrijheid kreeg hij volop. Het resultaat was dat de Belgische allrounder steeds beter zijn dagen uitkoos en naar schitterende overwinningen kon fietsen. In Parijs-Nice 2011 bleef hij in de openingsrit een peloton vol topsprinters voor en snelde zo naar het geel. In de Ronde van Zwitserland, drie maanden later, soleerde hij juist weer naar de zege in een bergetappe, ruim voor de toentertijd loeisterke Andy Schleck.

Lees verder onder de foto

Giro, Tour, Vuelta, Catalonië en nog meer Giro, Tour en Catalonië: De Gendts zeges werden steeds mooier en vooral steeds typischer

Vanaf 2011 leerde de wielerwereld steeds beter de streken van De Gendt kennen. Afgemeten ontsnappingen, een schier oneindige energietank op zijn beste dagen, altijd weer die solo, altijd weer die perfect getimede versnelling. Vluchtgroepen met De Gendt erin werden lastige ondernemingen. Niet vanwege een aanstormend peloton, maar omdat de kleurrijke De Gendt vaker wel dan niet triomfeerde als hij er weer eens deel van uitmaakte.

We noteren in de vele jaren die volgden, vanaf 2013, vijf etappezeges in de Ronde van Catalonië, vrijwel allemaal solo. Terwijl erachter een peloton gefrustreerd achterbleef, vluchters het nakijken hadden of klassementsmannen het gat op de avonturier niet dicht kregen. De uitslag van de rit in 2016 naar de Port Ainé is exemplarisch. Thomas De Gendt. Dan ellenlang niets. Dan Nairo Quintana, Richie Porte en Alberto Contador, toentertijd wereldtoppers. De Gendt was een sluipmoordenaar.

In bijna alle andere grote etappekoersen van een week sloeg De Gendt op kenmerkende wijze toe. Romandië, Parijs-Nice twee keer, Dauphiné, Zwitserland. Overal, in ieder seizoen, zat er wel een echte De-Gendt-dag bij. Zijn zeges kregen een vast recept, een sterk karakter. Het werden er steeds meer en ze werden steeds typischer. Bovendien was De Gendt dol op bergklassementen in de zevendaagse rondes. Liefst acht keer won hij dat nevenklassement.

Lees verder onder de foto

Grote rondes: liefde en ongemak kruisten elkaar bij De Gendt, aangewakkerd door die éne bijna-Girozege

Het was inmiddels wel duidelijk. De Gendt had een neusje voor de ontsnapping en kon op zijn dagen óngelooflijk diep in zijn krachtenarsenaal graaien. Die combinatie zorgde voor de meest heroïsche etappezeges. Langzaamaan begon hij ook meer en meer te oogsten in de grote rondes. Twee keer lukte dat op het allergrootse podium: de Tour. Een etappezege op Mont Ventoux, het was textbook De Gendt. Ook in de Vuelta lukte het in een overgangsrit naar Gijón.

Misschien wel de allermooiste zege was die in de Tour van 2019. Terrein: Centraal Massief. Aankomstplaats: Saint Étienne. Een etappe met het profiel van een kartelzaag. Op, af en verder alleen nog maar op en af. De gehele koers hield het peloton de vlucht, met daarin uiteraard De Gendt, binnen schootsafstand. Het werd een slagveld. Julian Alaphilippe kende zijn summum qua vormpeil en ook Thibaut Pinot was die dag goed. Vooraan reed alleen nog De Gendt.

En De Gendt was niet te grijpen. Een seconde of zes hield hij over op de klassementsrenners, aangevoerd door de twee Fransen. De man die de hele dag in de aanval had gereden, bleek andermaal in staat de fitte meute achter zich te houden. De Gendt was een van de weinigen die dit kon. Ook in de Giro van 2022 lukte dit nog. Hij versloeg vanuit de vlucht onder meer Mathieu van der Poel. Maar inmiddels kregen ook de jaren vat op de onvermoeibare Belg.

Lees verder onder de YouTube-video

Terug naar die 26e mei in 2012. Thomas De Gendt ging. Solo, vanuit de vlucht, op voor een staaltje dat op meerdere vlakken bepalend zou zijn voor zijn loopbaan. Virtueel roze, meer dan vijf minuten voorsprong. Op de Stelvio kachelt hij gefocust door en dit kost ook laatste vluchtmakker Mikel Nieve de kop. Tot aan drie kilometer voor het einde is de Giro ineens een driestrijd geworden. Rodríguez en Hesjedal kijken op de monstercol nog steeds naar elkaar. En De Gendt rijdt maar en rijdt maar. Zonder voorbedachte rade, op de Girozege af. Toch?

De Belgen worden gek in hun commentaarhok. Uiteindelijk is het sprookje nét niet sprookjesachtig genoeg. De Gendt wint de etappe, op een manier die in de jaren '10 een grote zeldzaamheid is. Maar hij komt twee minuten te kort om de Giroleiding te pakken. De Spanjaard en Canadees komen op meer dan drie minuten uitgeput binnen. Maar ze houden genoeg over. In de slottijdrit wordt duidelijk dat De Gendt derde wordt. Een bizarre, op de ochtend ervoor nog ondenkbare prestatie. Hosanna in België. Is dit dan de opvolger van de illustere, bijna uit de oudheid stammende Belgische rondetoppers?

Het antwoord is achteraf uiteraard nee. De Gendt werd een rittenkaper en geen klassementsman. Maar wat als hij die Giro van 2012 wél had kunnen winnen? Je kunt het je dan bijna niet voorstellen dat de oersterke Belg een klassieke eendagsvlieg in het rondewerk zou blijken. In de Vuelta van 2012 probeerde hij het nog wel, maar viel het kwartje. De karakterman wilde zichzelf niet drie weken pijnigen voor een zesde plaats of misschien een nieuw podium. Dat gaf ongemak, onvrijheid. Iets dat niet opwoog tegen vrijuit koersen en onbezorgde vluchtpogingen. Later gaf hij aan dat het gedachteloze rijden in de Giro hem tot grote hoogten bracht. Gewoon, lekker koersen. Die derde plaats? Het was min of meer toeval.

En juist die switch in mindset heeft De Gendt zijn talloze, vaak schitterende solo-overwinningen gebracht. Hij kon niet drie weken als een monnik leven. Liever enkele dagen álles geven en op zoek naar eeuwige roem in verre oorden. Op die manier nemen we afscheid van Thomas De Gendt, een boeiende, eigenzinnige renner. Met de vele herinneringen aan handen omhoog, in de lucht, na wéér een prachtige overwinning, die altijd springlevend zullen blijven.

Het ga je goed, Thomas!