Zelfs een Van der Poel of Van Poppel verbleekt nog bij de lead-outs die de grote meester uit z'n benen knalde

Na wielerjaar 2024 verliest het peloton een aantal iconische renners en dus is het tijd om afscheid te nemen, ditmaal van Michael Mørkøv. De Deen kende een prachtige reis in de wielerwereld, waarin hij uiteindelijk liever zijn ploeggenoten zag winnen dan zichzelf. In de Leiderstrui blikt terug op de carrière van een Deen, die het begrip 'lead-out' met dik gedrukte letters de wereld in slingerde.

Het is 30 april 1985 wanneer er een kleine Mørkøv wordt geboren in Kokkedal, een klein plaatsje net ten noorden van hoofdstad Kopenhagen. In die plaats leerde Michael fietsen, wat leidde tot het begin van wat uiteindelijk een imposante wielercarrière zou worden. Hij begon in 2005, het jaar dat hij twintig zou gaan worden, bij Team GLS, een continentale ploeg uit Denemarken. Bij die formatie reed hij overigens samen met Anders Lund, een landgenoot die hij later in een andere functie dan wielrenner zou gaan opvolgen.

Ook op de baan had Mørkøv op jonge leeftijd al de nodige ervaring opgedaan. Vanaf 2005 richtte hij zich dan ook veelvuldig op de piste. Zo won hij dat jaar de koppelkoers op het EK baanwielrennen bij de beloften. In de jaren daarvoor had hij op het Deens kampioenschap al wat medailles bij de elite binnengesleept, zoals onder andere een gouden plak op de puntenkoers. Van een groot baantalent konden we dus wel spreken. De combinatie baan- en wegwielrennen zou dan ook deels de carrière van Mørkøv gaan tekenen.

Op de weg timmerde de nog altijd jonge Deen verder aan zijn carrière. Bij de beloften was er van een echt topresultaat geen sprake, al werd hij in 2007 wel tweede in de U23-wedstrijd van de Ronde van Vlaanderen. In 2008 won hij in Zuid-Afrika voor het eerst in de beloftencategorie: Mørkøv won een etappe in de Giro del Capo. Niet geheel verrassend lag in die periode nog altijd de focus voornamelijk op de baan. Hij vormde toen met Alex Rasmussen een gevaarlijk duo op de koppelkoers. Het werd een duo dat regelmatig Zesdaagsen won (negen in totaal), met ook nog een WK-titel als absolute hoogtepunt in maart 2009.

Mørkøv werd prof bij Saxo-ploeg, waar hij in 2013 zijn wegcarrière echt op gang schoot

Vanaf dat moment verschoof Mørkøv de focus toch weer wat meer op de weg. De bijna 24-jarige Deen tekende voor het jaar 2009 een contract bij Saxo Bank, de toen nog Deense formatie op WorldTour-niveau. Daar werd hij herenigd met Anders Lund en werd hij ploegmaat van onder anderen Fabian Cancellara, Andy Schleck en Karsten Kroon. In zijn debuutjaar op het hoogste niveau reed hij wat anoniem rond, met een zevende plek in de Châteauroux Classic (een 1.1-wedstrijd in Frankrijk) als beste resultaat.

Vervolgens fietste Mørkøv in 2010 de Giro d'Italia, zijn allereerste grote ronde, als ondersteuning van kopman Richie Porte. De Deen reed de Ronde van Italië uit als 129ste, Porte werd zevende. De twee daaropvolgende jaren in de kleuren van Team Saxo Bank kunnen we wederom als anoniem bestempelen, maar de wielerwereld werd steeds bekender met de rappe spurt die de hij in de benen had. De overwinningen bleven helaas uit, tot het jaar 2013...

Dat jaar besloot Mørkøv namelijk voor het eerst in zijn wielercarrière niet deel te nemen aan baantoernooien. Geen Deens kampioenschap (waar hij van 2009 tot en met 2012 goud won op de koppelkoers), geen EK en geen WK... Allemaal in de hoop om nu ook eens een wegwedstrijd op zijn naam te schrijven. Dat plan lukte, daar Mørkøv op 23 juni 2013 Deens kampioen werd op de weg. In zijn nationale kampioenstrui ging hij dat najaar vol vertrouwen richting de Vuelta a España, die hij voor het eerst reed. Als wegkapitein werd hij naar Spanje meegenomen, al mocht hij in de zesde etappe opeens voor eigen kans gaan...

Die zesde rit zou uiteindelijk de boeken in gaan als een bijzondere etappe met een knotsgek slot. De Duitser Tony Martin versnelde die dag vanuit de start, maar zag dat geen enkele andere renner een kaartje had bemachtigd voor de vroege vlucht. Solo ging Martin dus vanuit startplaats Guijelo richting de finish in Cáceres, 175 kilometer verderop. Het peloton leek zich te gaan misrekenen, daar de Duitser nog altijd in zijn eentje de laatste kilometer in ging. Het peloton zette alle zeilen bij, maar Martin leek op weg naar één van de meest indrukwekkende solo's in de geschiedenis. Een meter of twintig was wat hij uiteindelijk tekort kwam, daar het op hol geslagen peloton met een sprint de Duitser inhaalde. Als een duveltje uit een doosje kwam Mørkøv in die sprint als eerst over de meet. De Deen pakte uiteindelijk dé grote zege op de weg waar hij zo naar verlangde. De beelden zijn nog altijd waanzinnig...

Lees verder onder het filmpje!

Etappezege in de Vuelta of niet, wegkapitein-Mørkøv werd steeds meer lead-out-Mørkøv

In de jaren die volgden, ontwikkelde Mørkøv zich verder als wegkapitein van formaat, die ook een heuvel kon verteren. Toch kreeg hij ook zelf nog kansen in de sprint, al wist hij die niet te verzilveren. Een maand na zijn Vuelta-etappezege werd hij door John Degenkolb in de sprint geklopt in Parijs-Tours, in februari 2014 was Tom Boonen net iets sneller in de tweede rit van de Tour of Qatar en in de eerste etappe van de Ronde van Luxemburg 2014 was André Greipel te sterk. In die laatste wedstrijd bemachtigde hij wel een derde plek in het eindklassement. Pas in 2015 zegevierde hij dan eindelijk opnieuw: Mørkøv won de slotrit van de Ronde van Denemarken in de massasprint, voor teamgenoot Matti Breschel. Dat zou voor hem een van de laatste wedstrijden worden in de kleuren van de Saxo-ploeg.

Toen Saxo zich namelijk voor het wielerjaar 2016 terugtrok als sponsor, dus toen de ploeg onder Tinkoff verderging, kwam er ook een einde aan het avontuur van Mørkøv bij die ploeg. Hij trok naar Team Katusha, de formatie waar in die tijd Alexander Kristoff de overwinningen achter elkaar bijschreef. Als wegkapitein leidde Mørkøv de waanzinnig rappe Noor naar veel overwinningen. Hij ontwikkelde zich steeds maar tot lead-out en zag ploeggenoot Kristoff in twee jaar tijd maar liefst 22 keer winnen. Tot halverwege 2017, toen zowel Mørkøv als Kristoff besloten Team Katusha Alpecin te verlaten.

Waar de Noor voor seizoen 2018 voor UAE Team Emirates koos, ging de inmiddels 32-jarige Deen naar de ploeg van Patrick Lefevere. Het was bij die ploeg dat Mørkøv zich echt ontwikkelde als lead-out van wereldklasse. Dat jaar had Quick-Step Floors zowel Fabio Jakobsen, Elia Viviani, Fernando Gaviria als de toen nog talentvolle sprinter Álvaro José Hodeg in zijn gelederen. Als lead-out hielp hij de Belgische formatie in zijn eerste jaar naar tachtig (!) overwinningen. Zelf schreef hij in 2018 de vierde overwinning van zijn carrière bij, daar Mørkøv voor de tweede keer Deens kampioen werd.

Lees verder onder de foto!

Jakobson, Viviani, Bennett, Hodeg en uiteindelijk ook Cavendish: allemaal wonnen ze dankzij Mørkøv

Het was de koppelkoers van de Olympische Spelen van 2020 die ervoor zorgde dat de 33-jarige hardrijder uit Kokkedal eind 2018 zijn terugkeer maakte op de baan. Zijn oude koppelkoers-partner Alex Rasmussen was inmiddels na dopingperikelen gestopt, dus werd Lasse Norman Hansen zijn nieuwe partner. Eind 2019 werden zij samen Europees kampioen, een paar maanden later volgde in 2020 zelfs de wereldtitel. De Olympische Spelen werden door covid-19 verplaatst naar 2021, maar dat had geen nadelige gevolgen voor Mørkøv en Norman Hansen. Het duo pakte olympisch goud en won een aantal maanden later zelfs nóg een wereldtitel op die discipline.

Intussen groeide Mørkøv op de weg uit tot de beste lead-out ter wereld. Zijn ploeg Deceuninck-Quick Step behaalde in 2019 maar liefst 89 (!) overwinningen. Viviani, Jakobsen, Hodeg... Allemaal werden ze naar de overwinning geloodst door die geweldige Deen. Zelf bekroonde hij eind juni van dat jaar een goede dag op de fiets met een overwinning: voor het tweede jaar op rij werd Mørkøv Deens kampioen op de weg. Het was de vijfde zege in zijn carrière en het zou uiteindelijk ook de laatste zijn...

Maar de beste lead-out ter wereld ging in het door covid-19 ingekorte wielerjaar (2020) vrolijk door met zijn sprinters naar de overwinning loodsen. Sam Bennett kwam in dat jaar nieuw bij de ploeg en reed in januari in de Tour Down Under voor de eerste keer samen met Mørkøv. De Ierse spurter won meteen in de massasprint na opnieuw uitstekend werk van de Deen. Bennett won dat jaar twee etappes in de Tour en eentje in de Vuelta, alle drie met luxe hulp in de finale.

In 2021 tekende Mark Cavendish bij Deceuninck-Quick Step. Dat jaar werd Mørkøv de vaste lead-out van Cav, die nog altijd aan het jagen was op het Touretappe-record van Eddy Merckx. Etappezege nummer 31, 32, 33 én 34 in de Ronde van Frankrijk werden in 2021 allemaal binnengesleept, hij hoefde er vaak maar 100 of 200 meter voor te sprinten. Cavendish evenaarde dat jaar dus De Kannibaal, terwijl de Deen met zijn lead-outs nog altijd alle sprinters van de ploeg naar overwinningen reed.

Hoe kon het ook anders? Mørkøv werd onderdeel van door Cavendish geschreven wielerhistorie

In de Tour de France van 2022 en 2023 was Jakobsen de raket die Mørkøv naar etappezeges moest afvuren, maar dat mislukte beide jaren. Inmiddels had Cavendish, die bij de ploeg van Lefevere niet meer naar de Tour mocht, gekozen voor een avontuur bij Astana. In de Ronde van Frankrijk van 2023, de eerste Tour die Cavendish in het shirt van Astana reed, was hij er in de zesde etappe erg dichtbij. De Brit werd toen tweede in Bordeaux, maar moest de dag daarna na een valpartij opgeven. Het record van Merckx bleef dus enkel geëvenaard door Cav, maar niet verbroken. Daarvoor zou er in 2024 nog een kans komen, al had de Britse spurtbom daar wel hulp voor ingeschakeld...

Zijn goede vriend Mørkøv koos namelijk op zijn 38ste voor nog een jaar in het profpeloton, maar dan bij de Kazachse formatie. Hij moest en zou in zijn laatste jaar als wielrenner Cavendish naar de 35ste etappeoverwinning in de Tour brengen. Naast de Deen kreeg de Manx Missile met Cees Bol en Davide Ballerini een uitstekende lead-out-trein mee. Het was uiteindelijk in de vijfde etappe van die Ronde van Frankrijk dat alles samenviel. In de straten van Saint Vulbas snelde Cavendish, met hulp van Mørkøv en het hele Astana-team, naar zijn 35ste etappezege in de Tour de France. Wielerhistorie, voor onze ogen, voor de ogen van de wielerwereld, voor de ogen van misschien wel de hele wereld, en voor de ogen van de beste lead-out ter wereld. De Tour zou voor Cavendish de laatste wedstrijd zijn van zijn carrière. Mørkøv zelf stapte na een corona-besmetting in de twaalfde etappe niet meer op, waarna hij zich voorbereidde op de laatste grote doelen van zijn carrière.

Die bevonden zich op de baan, daar de Deen nog tweemaal op de piste wilde schitteren tijdens de Olympische Spelen in Parijs en tijdens het WK in eigen land. Samen met Niklas Larsen pakte hij olympisch brons op de koppelkoers, waarna hij zich ook nog even richtte op de laatste wegwedstrijden. Parijs-Tours zou uiteindelijk de allerlaatste worden. Geen lead-out dit keer, maar nog één keer genieten van koersen op de weg. Op ruime afstand van winnaar Christophe Laporte kwam Mørkøv onder de modder over de meet in Tours. Van ophouden wilde hij toen nog niet weten, want het WK baanwielrennen in zijn thuisland was het laatste kunstje dat hij op een fiets zou doen. Het resultaat zou uiteindelijk samen met diezelfde Larsen in de koppelkoers identiek zijn aan het resultaat van Parijs, namelijk een bronzen medaille. Het werd een waardig afscheid in zijn thuisland, waarna hij op 39-jarige leeftijd de fiets definitief aan de wilgen hing.

Lees verder onder de foto!

Michael Mørkøv: de renner die het woord 'lead-out' wereldwijd op de kaart zette

Zo komt er dus een einde aan (baan)wielrenner Michael Mørkøv. Een carrière waarin hij op de baan tal van overwinningen boekte en de koppelkoers zijn specialiteit maakte. Een carrière waarin hij op de weg vijfmaal wist te winnen, waarbij hij drie jaar de Deense kampioenstrui mocht dragen. Toch is de rol van Mørkøv als lead-out hetgeen dat in de wielerhoofden bewaard zal blijven. De Deen was lange tijd een hardrijder die in de sprint ook zelf wel eens kon winnen, maar kende op tijd zijn plek en ontwikkelde zich tot de beste lead-out ter wereld.

Waar de vele sprinters hem zullen bedanken voor de talloze overwinningen die ze door hem konden bijschrijven, dankt de wielerwereld Mørkøv voor zijn ongekende teamspirit en lef. Het was een renner die zelf machtige benen had, maar waarschijnlijk niet de absolute top van het sprintersveld kon bereiken. Daarom werd het een renner die zichzelf opofferde voor zijn teamgenoten. Een renner die zijn eigen carrière wegcijferde voor de carrière van zijn sprintende teamgenoten. Een renner die uiteindelijk liever een ploegmaat zag winnen dan zichzelf. Een unieke man, die niet zomaar een opvolger zal krijgen. Iedereen zal vanaf nu de nieuwe Mørkøv willen zijn, maar anno 2024 verbleekt zelfs een Mathieu van der Poel of Danny van Poppel nog bij de lead-outs die de grote meester door de jaren heen uit z'n benen knalde.

Zo koersgek als dat hij is, staat de volgende uitdaging alweer klaar voor Mørkøv. Hij begint namelijk in het nieuwe jaar als bondscoach van de Deense nationale ploeg. Wie hij in die rol opvolgt? Anders Lund, teamgenoot bij Team GLS in 2005 en 2006. Beide heren gingen allebei hun eigen weg en hun wegen kruisen elkaar na bijna twintig jaar toch nog even. Het bondscoachschap zal de eerste uitdaging in een bestuurlijke rol zijn voor Mørkøv, maar met zijn gevoel voor compassie en teamspirit zal dat ongetwijfeld een succes worden.

Het ga je goed, Michael!