Vrijwel niemand was zó geliefd als hij: het wielrennen verliest met Rigoberto Urán een absoluut icoon

2025 lonkt en dat betekent dat voor veel renners het professionele wielerboek dan écht gesloten is. Zo ook voor Rigoberto Urán, misschien wel de meest geliefde en kleurrijke pensionado van 2024. Er gebeurde altijd wel wat als Rigo erbij was. In de Leiderstrui blikt nog één keer terug op de loopbaan van de Colombiaan, die vele hoogtepunten kende.

De wielerloopbaan van Urán laat zich niet goed vatten in de chronologie. De Colombiaan kende een flitsend begin, beleefde vele anonieme perioden tussen hoge pieken in en groeide uit tot een icoon in de wielrennerij. Af en toe oogde hij versuft, soms misschien wel tot over het randje. Leek het hem niets te kunnen schelen. Urán was een zweverig type, blij afgezet in de wielersport. Hij vergooide een olympische titel in de finishstraat en won een Tourrit op een one-gear. Niets aan zijn loopbaan was écht normaal.

Wat je ook over Urán kan zeggen, populairder dan hij waren wielrenners zelden. Nog geen week geleden namen meer dan tienduizend Colombianen, voor wie de 37-jarige coureur hét symbool was van vrolijkheid en doorzettingsvermogen, afscheid van hun held. Straten stroomden vol voor de laatste Giro de Rigo. Urán was buiten wielrenner jarenlang een inspirerend mens, hetgeen waarschijnlijk nog meer bij zal blijven dan zijn prestaties op de fiets.

Lees verder onder de foto

20-jarige Urán deed wat huidige toppers doen: Colombiaan drong top binnen tussen Schleck, Cunego en Klöden

Wat is de overeenkomst tussen Laurens ten Dam en Rigoberto Urán? Juist, allebei reden ze in een ver, donker verleden voor het nietig geachte Unibet.com. In 2007 doen beide mannen het zo goed in dienst van de kleine ploeg, dat Ten Dam een transfer verdient naar Rabobank en Urán het jaar erna verkast naar Caisse d'Epargne, de ploeg van Alejandro Valverde. In de Ronde van Zwitserland van 2007 toont de Colombiaan voor het eerst zijn klasse.

In de achtste etappe is Urán vertrokken en lijkt hij als een vogel voor de kat voor het uitgedunde peloton. Niets blijkt minder waar, het broekie in het witgroen blijft de menigte brutaal voor. Vlak achter hem finishen onder meer Fränk Schleck, Andreas Klöden en Damiano Cunego op twee seconden. In een peloton vol dopingzondaars triomfeerde Urán op een toen nog ongezien jonge leeftijd. Het toont maar eens aan hoe lang de Colombiaan het vol heeft gehouden in de wielertop. Hij wordt in Zwitserland negende in het algemeen klassement.

De jaren nadien schrijft Urán resultaten op zijn naam zoals hij dat eigenlijk zijn hele carrière zal doen. Het zijn er niet veel, maar bijzonder zijn ze wel. In 2008 wint hij bijna de Ronde van Catalonië en eindigt hij op het podium in de Ronde van Lombardije. In dat Monument vindt hij opnieuw Cunego voor zich. Zijn transfer naar Team Sky levert de dan met lange, bruine lokken rondrijdende tijdrijder bijna de witte trui op in de Tour van 2011. Een offday op de Galibier zet een streep door die ambitie.

Lees verder onder de foto

Londen 2012 voor altijd een ongemakkelijk Urán-hoofdstuk, maar hoe terecht is dat?

Urán groeit het jaar erop door naar klassementsrenner. Hij wint de witte trui in de Giro en wordt zevende in het algemeen klassement in de editie die Ryder Hesjedal op zijn naam schrijft. Later die zomer kan Urán zichzelf de eeuwigheid in fietsen als hij in de finale van de Olympische Spelen ontsnapt is met Alexandre Vinokoerov. Wat zich vervolgens vlak voor Buckingham Palace afspeelt, is voor niemand te geloven.

In de laatste driehonderd meter kijkt Urán secondenlang achterom om te kijken waar het peloton zich bevindt. Zó lang, dat het voor zijn Kazakse vluchtmakker een koud kunstje is om weg te rijden. De vogel is gevlogen, het zilver rest voor de Colombiaan. Het ruikt, nee, het stinkt naar een vorm van onzuivere koffie. Heeft Urán in de diepe finale een akkoordje gesloten met Vinokoerov?

Wat de waarheid ook is, we zullen het waarschijnlijk nooit weten. Feit blijft dat Urán, die in criminele en armoedige omstandigheden opgroeide in zijn thuisland en na de gewelddadige dood voor zijn vader op straat loten moest verkopen om in leven te blijven, maar al te goed het belang van geld snapte. Het feit dat Vinokoerov ook in het nieuws kwam met een verdenking Aleksandr Kolobnev te hebben omgekocht, helpt niet bij het ontkrachten van de vermoedens uit Londen. Voor altijd blijft die 31e juli 2012 een grijze vlek op de loopbaan van Urán.

Lees verder onder de video

Urán de klassementsman: in schaduw Froome, Nibali en Quintana kwamen eindzeges in grote rondes dichtbij

Met de Spelen achter de rug piekt Urán vanaf dat moment vooral in de grote rondes. In 2013 start hij in de schaduw van de langzaam bij Sky weggebonjourde Bradley Wiggins opnieuw in de Giro. Het gaat verrassend goed. Hoewel Vincenzo Nibali die editie untouchable blijkt, wint Urán op fraaie wijze een bergetappe en mag hij na drie weken koukleumen mee het podium op. Een mooi teken, zo lijkt het. Het jaar erop verspeelt hij misschien wel zijn grootste kans om ooit een eindzege in een drieweekse mee naar huis te nemen.

Hij begint de Giro van 2014 ziedend. Zijn grootste concurrent in die ronde, landgenoot Nairo Quintana, is nog niet in grootse doen en de door hem gewonnen tijdrit brengt Urán in riante positie. Hij pakt het roze en gaat met een solide voorsprong de slotweek in. Tot hij in de sneeuwrit naar Vall Martello in de afdaling van de Stelvio niet mee durft te schuiven met de vertrokken Quintana. Urán raakt bekoeld door de omstandigheden in Italië en verliest zijn trui aan de latere winnaar.

In 2017 komt Urán nog dichterbij. De Tour van dat jaar is verrassend spannend. Chris Froome is minder dominant en pas op de slotzaterdag beslist hij de ronde ten opzichte van de goedlachse Zuid-Amerikaan, die tot dan toe anoniem tweede stond op een seconde of twintig van de Brit. Anoniem, behalve tijdens rit negen. In de straten van Chambéry plukt Urán bezorgd aan zijn derailleur. Zijn versnellingsapparaat is naar de Filistijnen en dus besluit hij zich achterin in de elitegroep te posteren. De overgebleven zes man gaan namelijk sprinten om de dagzege, na een monsterlijke klimetappe over de Mont du Chat.

Helemaal vanachter komt Urán opzetten in zijn megaversnelling, die op dat moment als one-gear fungeert. Warren Barguil denkt hem in te halen, maar die gedachte blijkt onjuist. De kopman van Cannondale wint de turbulente etappe. Een sprint winnen op één versnelling. Ook dat was de vreemde eend in de bijt Urán. Tussen de tweede plaatsen in de Giro én de Tour zaten dan weer twee veel anoniemere seizoenen, waarin Urán niet of nauwelijks wedijverde met de top. Het maakte zijn pieken des te opvallender. In zijn mindere periodes vroeg men zich af waar nu in godsnaam zijn talent was blijven steken.

Lees verder onder de foto

Grappen, grollen, lachen en dansen: Rigobert Urán laat veel meer achter dan alleen fraaie resultaten

Buiten de genoemde hoogtepunten fietste Urán vele ereplaatsen en fraaie klassementen bijeen. Drie keer podium in Lombardije. Nog eens zesmaal top tien in een grote ronde en in iedere drieweekse een etappezege. Een karrevracht aan andere toptienplaatsen in kleinere rondes. Dienstjaren voor topploegen als Omega-Pharma Quick-Step, Sky, Caisse d'Epargne en Cannondale. Urán behoorde, zeker in de laatste jaren toen de prestaties ietsje minder werden, tot het vertrouwde meubilair van het wielrennen.

Buiten de puike prestaties op het stalen ros was er altijd die andere kant van Urán. Als lid van een generatie met Quintana, Carlos Betancur en Esteban Chaves was hij toch altijd met afstand de populairste wielrenner in Colombia. En dat is niet onbegrijpelijk. Hij verscheen bij optredens, verkleed als Mick Jagger, op wie hij sowieso al verdacht veel leek. Nam tijdens podiumceremonies anderen in de maling. En liep of reed altijd maar rond met die verterende glimlach. Langzaamaan werd Urán in het peloton een rockster, een bijzonder figuur waar iedereen op een bepaalde manier wel naar opkeek.

Met de jaren verdween de hoop op topresultaten zeker niet. Het werden er wel steeds minder. Een bijzonder hoogtepunt volgde nog in de Vuelta van 2022, waar Urán bergop in de sprint Quinten Pacher en Jesus Herrada versloeg. Zo voltooide hij in zijn nadagen de trilogie aan etappezeges in grote rondes. Hierna vond Urán het moeilijk om toe te geven dat zijn tijd in het wielrennen zo goed als voorbij was. Urán was het wielrennen, en het wielrennen deels ook Urán.

De tijd van komen kwam erg snel bij Rigoberto Urán. En de wielervolgers boften dat hij lang in het peloton actief bleef. Het allerbeste voor de toekomst, Rigo! We hebben van je genoten.